| | FAQ | Szukaj | Użytkownicy | Rangi | Rejestracja | Profil | Wiadomości | Zaloguj
Linki | Ekipa | Regulamin | Galeria | Artykuły | Katalog monet | Moje załączniki

Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
żukow
Major

Major




Posty: 1876
Pochwał: 4
Skąd: Bidziny
Archiwum: Prokuratury we Wrocławiu
Odpowiedz do tematu Odpowiedz z cytatem

Bitwa pod Borodino

Mam pytanie do was, forumowicze, bo nie wiem, czy to zestawienie armii walczących pod Borodino jest dobre.

Armia Francuska

Głównodowodzący: cesarz Napoleon I

Młoda Gwardia

1 Dywizja (w Smoleńsku) - gen.dyw. Delaborde
1 brygada - gen.bryg. Berthezene
4 pułk woltyżerów (2)
4 pułk tyralierów (2)
5 pułk woltyżerów (2)
2 brygada - gen.bryg. Lanusse
5 pułk tyralierów (2)
6 pułk woltyżerów (2)
6 pułk tyralierów (2)

2 Dywizja - gen.dyw. Roguet
1 brygada - gen.bryg. Boyledieu
1 pułk tyralierów (2)
1 pułk woltyżerów (2)
2 brygada - gen.bryg. Lanbere
fizylierzy - szaserzy (2)
fizylierzy-grenadierzy (2)
flankierzy [w Witebsku] (2)
Artyleria dywizyjna
3 kompania artylerii pieszej [ Młodej Gwardii]
3 kompania artylerii pieszej [Starej Gwardii]

3 Dywizja [Stara Gwardia]- marsz. Lefebvre, gen.dyw. Curial
1 brygada - gen.bryg. Boyer
1 pułk strzelców pieszych (2)
2 pułk strzelców pieszych (2)
2 brygada- gen.bryg. Michel
1 pułk grenadierów pieszych (2)
2 pułk grenadierów pieszych (2)
3 pułk grenadierów pieszych (2)
Artyleria dywizyjna
1, 2 kompania artylerii pieszej [Starej Gwardii]
1, 2 kompania artylerii pieszej [Młodej Gwardii]

Legia Nadwiślańska- gen.dyw. Claparede
1 brygada - gen.bryg. Chłopicki
1 pułk piechoty (2)
2 pułk piechoty (2)
2 brygada - gen.bryg. Bronikowski
3 pułk piechoty (2)
Artyleria dywizyjna
5, 7 kompania artylerii pieszej [pruska]

Kawaleria Gwardii - marsz. Bessieres
Dywizja - gen.dyw. Walther
1 brygada- gen.bryg. Saint Sulpice
dragoni gwardii (5)
grenadierzy konni gwardii (5)
2 brygada- gen.bryg. Guyot
strzelcy konni gwardii (5)
mamelucy gwardii (1)
3 brygada- gen.bryg. Colbert
1 pułk szwoleżerów gwardii [polski] (4)
2 pułk szwoleżerów gwardii [holenderski] (4)
Artyleria dywizyjna
1, 3 kompania artylerii konnej [Starej Gwardii]

Rezerwa artylerii
2, 4 kompania artylerii konnej [Starej Gwardii]
4, 5, 6 kompania artylerii pieszej [Starej Gwardii]
I Korpus - marsz. Davout

1 Dywizja- gen.dyw. Morand
1 brygada- gen.bryg. d'Alton
13 pułk lekki (5)
2 brygada- gen.bryg. Gratien
17 pułk liniowy (5)
3 brygada- gen.bryg. Bonnamy
30 pułk liniowy (5)
Artyleria dywizyjna
1/7** kompania artylerii pieszej
7/1 kompania artylerii konnej
2 Dywizja- gen.dyw. Friant
1 brygada- gen.bryg. Dufour
15 pułk lekki (5)
2 brygada- gen.bryg. Vandedem
33 pułk liniowy (5)
3 brygada- gen.bryg. Grandeau
48 pułk liniowy (5)
pułk Józefa Bonapartego [hiszpański] (2)
Artyleria dywizyjna
2/7 kompania artylerii pieszej
5/3 kompania artylerii konnej
3 Dywizja- gen.dyw. Gerard
1 brygada- gen.bryg. Desailly
7 pułk lekki (5)
12 pułk liniowy (5)
2 brygada- gen.bryg. Leclerc
21 pułk liniowy (5)
127 pułk liniowy [Mecklenburg] (2)
8 pułk liniowy [Związek Reński] (1)
Artyleria dywizyjna
3/7 kompania artylerii pieszej
4/3 kompania artylerii konnej
4 Dywizja- gen.dyw. Dessaix
1 brygada- gen.bryg. Barbangere
33 pułk lekki [w Smoleńsku] (4)
2 brygada- gen.bryg. Frederochs
85 pułk liniowy (5)
3 brygada- gen.bryg. Leguay
108 pułk liniowy (5)
Artyleria dywizyjna
9/7 kompania artylerii pieszej
2/5 kompania artylerii konnej
5 Dywizja- gen.dyw. Compans
1 brygada- gen.bryg. Duppelin
25 pułk liniowy (5)
2 brygada- gen.bryg. Teste
57 pułk liniowy (5)
3 brygada- gen.bryg. Guyardet
61 pułk liniowy (5)
4 brygada- gen.bryg. Louchamp
111 pułk liniowy (5)
Artyleria dywizyjna
2/6 kompania artylerii pieszej
16/7 kompania artylerii konnej
Kawaleria I Korpusu- gen.dyw. Girardin
1 lekka brygada- gen.bryg. Pajol
2 pułk strzelców konnych (4)
9 pułk ułanów [polski] (4)
2 lekka brygada- gen.bryg. Bordessoule
1 pułk strzelców konnych (4)
3 pułk strzelców konnych (4)
Rezerwa artylerii I Korpusu
3/1, 10/1, 17/1, 9/2, 17/5, 22/5, 6/7, 8/9, 11/9, 14/9 kompania artylerii pieszej

III Korpus- marsz. Ney

10 Dywizja- gen.dyw. Ledru des Essarts
1 brygada- gen.bryg. Gengoult
24 pułk lekki (4)
1 pułk liniowy [portugalski] (2)
2 brygada- gen.bryg. Morion
46 pułk liniowy (4)
3 brygada- gen.bryg. Bruny
72 pułk liniowy (4)
129 pułk liniowy [oldenburski] (2)
Artyleria dywizyjna
12/5 kompania artylerii pieszej
5/6 kompania artylerii konnej
11 Dywizja- gen.dyw. Razout
1 brygada- gen.bryg. Joubert
4 pułk liniowy (4)
2 brygada- gen.bryg. Compere [w Mińsku]
18 pułk liniowy (4)
3 brygada- gen.bryg. d'Henin
93 pułk liniowy (4)
Artyleria dywizyjna
18/5 kompania artylerii pieszej
6/5 kompania artylerii konnej
25 Dywizja [wirtemberska]- gen.dyw. Marchand
1 brygada- gen.maj. von Hugel
1 pułk liniowy "Prinz Paul"
4 pułk liniowy
2 brygada- gen.maj. von Koch
2 pułk liniowy "Herzog Wilhelm"
6 pułk liniowy "Kronprinz"
3 brygada- gen.maj. von Bruxelles
pułk piechoty lekkiej
pułk "Konig"
Artyleria dywizyjna
1, 2 kompania artylerii pieszej
1, 2 kompania artylerii konnej
Kawaleria III Korpusu- gen.maj von Wollwrath
9 lekka brygada- gen.bryg. Mouriez
11 pułk huzarów (4)
6 pułk szwoleżerów [wirtemberski] (3)
4 pułk strzelców konnych "Konig" [wirtemberski] (4)
14 lekka brygada- gen.bryg. Beurmann
4 pułk strzelców konnych (2)
1 pułk szwoleżerów "Leib" [wirtemberski] (4)
2 pułk szwoleżerów "Prinz Adam" [wirtemberski] (4)
Rezerwa artylerii III Korpusu
12 funtowa bateria piesza [wirtemberska]
16/1, 21/1 kompania artylerii pieszej
IV Korpus- wicekról Włoch Eugeniusz de Beauharnais

Włoska Gwardia Królewska- gen.bryg. Lecchi
pułk welitów (2)
pułk grenadierów (2)
pułk rekrutów (2)
1, 2 kompania artylerii pieszej
Kawaleria Gwardii- gen.bryg. Triaire
dragoni gwardii (2)
dragoni królowej (4)
Gwardia honorowa (1)
1, 2 kompania artylerii konnej
13 Dywizja- gen.dyw. Delzons
1 brygada- gen.bryg. Huard
8 pułk lekki (2)
84 pułk liniowy (4)
1 pułk chorwacki (2)
2 brygada- gen.bryg. Roussel
92 pułk liniowy (4)
106 pułk liniowy (4)
Artyleria dywizyjna
9/2 kompania artylerii pieszej
2/4 kompania artylerii konnej
14 Dywizja- gen.dyw. Broussier
1 brygada- gen.bryg. Sivray
18 pułk lekki (2)
53 pułk liniowy (4)
2 pułk Józefa Bonaparte [hiszpański] (2)
2 brygada- gen.bryg. Pastol
35 pułk liniowy (4)
9 pułk liniowy (4)
Artyleria dywizyjna
7/2 kompania artylerii pieszej
3/4 kompania artylerii konnej
15 Dywizja [włoska]- gen.dyw. Pino [zawrócona do Borodino ze Smoleńska]
1 brygada- gen.bryg. Fontana
1 pułk lekki (1)
2 pułk liniowy (4)
pułk dalmacki (3)
2 brygada- gen.bryg. Guillaume
3 pułk lekki (4)
3 pułk liniowy (4)
Artyleria dywizyjna
14/1 kompania artylerii pieszej
2/1 kompania artylerii konnej
Kawaleria IV Korpusu- gen.dyw. d'Ornano
12 lekka brygada- gen.bryg. Guyon
9 pułk strzelców konnych (3)
19 pułk strzelców konnych (3)
13 lekka brygada- gen.bryg. Villata
2 pułk strzelców konnych [włoski] (3)
3 pułk strzelców konnych [włoski] (3)
20 lekka brygada- genmjr. Seydewitz
3 pułk szwoleżerów [bawarski] (4)
6 pułk szwoleżerów [bawarski] (4)
21 lekka brygada- genmjr. Preysing
4 pułk szwoleżerów [bawarski] (4)
5 pułk szwoleżerów [bawarski] (4)
Rezerwa artylerii IV Korpusu
5/3, 12/3 kompania artylerii pieszej
2/1, 7/1 kompania artylerii pieszej [włoska]
V Korpus- gen.dyw. Poniatowski

16 Dywizja- gen.dyw. Zajączek
Brygada- gen.bryg. Mielżyński
3 pułk liniowy (3)
15 pułk liniowy (3)
2 brygada- gen.bryg. Paszkowski
16 pułk liniowy (3)
Artyleria dywizyjna
3, 12 kompania artylerii pieszej
17 Dywizja- gen.dyw. Dąbrowski [w Mścisławiu]
1 brygada- gen.bryg. Złotowski
1 pułk liniowy (3)
16 pułk liniowy (4)
2 brygada- gen.bryg. Krasiński
14 pułk liniowy (4)
17 pułk liniowy (4)
Artyleria dywizyjna
10,11 kompania artylerii pieszej
18 Dywizja- gen.dyw. Kniaziewicz
1 brygada- gen.bryg. Grabowski
2 pułk liniowy (3)
8 pułk liniowy (3)
2 brygada- gen.bryg. Pakosz
12 pułk liniowy (3)
Artyleria dywizyjna
4,5 kompania artylerii pieszej
Kawaleria V Korpusu- gen.dyw. Kamiński
19 lekka brygada- gen.bryg. Tyszkiewicz
12 pułk ułanów (4)
20 lekka brygada- gen.bryg. Sułkowski
5 pułk strzelców konnych (4)
13 pułk huzarów (4)
Rezerwa artylerii V Korpusu
7,8,14 kompania artylerii pieszej
2 kompania artylerii konnej
VIII Korpus [westfalski]- gen.dyw. Junot

23 Dywizja- genmjr. Tharreau
1 brygada- genltn. Damas
3 pułk lekki (1)
2 pułk liniowy (3)
6 pułk liniowy (2)
2 brygada- genmjr. Wickenberg
2 pułk lekki (1)
3 pułk liniowy (2)
7 pułk liniowy (3)
Artyleria dywizyjna
1 kompania artylerii pieszej "Froede'
24 Dywizja (Gwardii)- genmjr. Ochs
1 brygada- genmjr. Legras
grenadierzy gwardii (1)
strzelcy gwardii (1)
strzelcy - karabinierzy (1)
1 pułk lekki (1)
Artyleria dywizyjna
2 kompania artylerii pieszej "Lemaitre"
Kawaleria VIII Korpusu- gen.dyw. Chabert
brygada kawalerii gwardii- genmjr. Wolf
Szwoleżerowie gwardii (4)
24 lekka brygada- genmjr. Hammerstein
1 pułk huzarów (4)
2 pułk huzarów (4)
Rezerwa artylerii VIII Korpusu
1 kompania [ciężka] artylerii pieszej
kompania artylerii konnej gwardii

Kawaleria Rezerwowa- marsz. Murat

I Korpus- gen.dyw. Nansouty

1 Lekka Dywizja- gen.dyw. Bruyeres
3 lekka brygada- gen.bryg. Jacquinot
7 pułk huzarów (4)
9 pułk szwoleżerów (4)
4 lekka brygada- gen.bryg. Pire
8 pułk huzarów (4)
16 pułk szwoleżerów- lansjerów (4)
5 lekka brygada- gen.bryg. d'Hureal
6 pułk ułanów [polski] (4)
7 pułk ułanów [polski] (4)
2 pułk huzarów [pruski] (4)
Artyleria dywizyjna
7/6 kompania artylerii konnej
1 Dywizja kirasjerów- gen.dyw. Saint Germaine
1 brygada- gen.bryg. Bessieres
2 pułk kirasjerów (4)
2 brygada- gen.bryg. Bruno
3 pułk kirasjerów (4)
3 brygada- gen.bryg. Queunot
9 pułk kirasjerów (4)
1 pułk szwoleżerów-lansjerów (1)
Artyleria dywizyjna
1/5, 3/5 kompania artylerii konnej
5 Dywizja kirasjerów- gen.dyw. Valence
1 brygada- gen.bryg. Reynaud
6 pułk kirasjerów (4)
2 brygada- gen.bryg. Dejean
11 pułk kirasjerów (4)
3 brygada- gen.bryg. De Lagrange
12 pułk kirasjerów (4)
5 pułk szwoleżerów-lansjerów (1)
Artyleria dywizyjna
4/5, 6/5 kompania artylerii konnej
II Korpus- gen.dyw. Montbrun

2 Lekka Dywizja- gen.dyw. Pajol
7 lekka brygada- gen.bryg. Desirad
11 pułk strzelców konnych (3)
12 pułk strzelców konnych (3)
8 lekka brygada- gen.bryg Burthe
5 pułk huzarów (4)
9 pułk huzarów (4)
16 lekka brygada- gen.bryg. Subervie
3 pułk strzelców konnych "Prinz Louis" [wirtemberski] (4)
10 pułk huzarów [polski] (4)
1 pułk huzarów [pruski] (4)
Artyleria dywizyjna
1/4 kompania artylerii konnej
2 Dywizja kirasjerów- gen.dyw. Wathier
1 brygada- gen.bryg. Beaumont
5 pułk kirasjerów (4)
2 brygada- gen.bryg. Richter
8 pułk kirasjerów (4)
3 brygada- gen.bryg. Romangin
10 pułk kirasjerów (4)
2 pułk szwoleżerów-lansjerów (1)
Artyleria dywizyjna
1/2, 4/2 kompania artylerii konnej
4 Dywizja kirasjerów- gen.dyw. De Franc
1 brygada- gen.bryg. Chouard
1 pułk karabinierów (4)
2 brygada- gen.bryg. Paultre
2 pułk karabinierów (4)
3 brygada- gen.bryg. Bouvier des Eclats
1 pułk kirasjerów (4)
4 pułk szwoleżerów-lansjerów (1)
Artyleria dywizyjna
2/2, 3/2 kompania artylerii konnej
III Korpus- gen.dyw. Grouchy

3 Lekka Dywizja- gen.dyw. Chastel
11 lekka brygada- gen.bryg. Gauthrian
6 pułk huzarów (3)
8 pułk strzelców konnych (3)
10 lekka brygada- gen.bryg. Girard
6 pułk strzelców konnych (3)
25 pułk strzelców konnych (3)
17 lekka brygada- gen.bryg. Domanget
1 pułk szwoleżerów [bawarski] (4)
2 pułk szwoleżerów [bawarski] (4)
pułk szwoleżerów "Prinz Albert" [saski] (4)
Artyleria dywizyjna
6/4 kompania artylerii konnej
6 Dywizja Ciężka- gen.dyw. La Houssaye
1 brygada- gen.bryg. Thiry
7 pułk dragonów (3)
23 pułk dragonów (3)
2 brygada- gen.bryg. Seron
28 pułk dragonów (3)
30 pułk dragonów (3)
Artyleria dywizyjna
4/4, 5/4 kompania artylerii konnej
IV Korpus- gen.dyw. Latour-Maubourg

4 Lekka Dywizja- gen.dyw. Rozniecki
29 lekka brygada- gen.bryg. Turno
3 pułk ułanów [polski] (3)
11 pułk ułanów [polski] (3)
16 pułk ułanów [polski] (3)
7 Dywizja kirasjerów- gen.dyw. Lorge
1 brygada- gen.bryg. Thielemann
pułk kirasjerów "von Zastrow" [saski] (4)
pułk Gwardii Konnej [saski] (4)
14 pułk kirasjerów [polski] (4)
2 brygada- gen.bryg. Lepel
1 pułk kirasjerów [westfalski] (4)
2 pułk kirasjerów [westfalski] (4)
Artyleria dywizyjna
2 kompania artylerii konnej [westfalska]
2 kompania artylerii konnej "von Hiller" [saska]
3,4 kompania artylerii konnej [polska]


Połączone Armie Rosyjskie

Głównodowodzący - gen.piech. Kutuzow

1 Armia Zachodnia- gen. Barclay de Tolly


2 Korpus- genltn. Baggovout

4 Dywizja - ks. Eugeniusz Wirtemberski
1 brygada- płk. Pysznicki
kremenczudzki pułk piechoty (2) [9,1%]***
miński pułk piechoty (2) [13,2%]
2 brygada- genmjr. Rossi
tobolski pułk piechoty (2) [16%]
wołyński pułk piechoty (2) [19,3%]
3 brygada- płk. Pillar
4 pułk jegrów (2) [11,2%]
34 pułk jegrów (2) [11,3%]
4 brygada artylerii
7,8 bateria lekka
4 bateria pozycyjna
17 Dywizja- genltn. Olsuwiew
1 brygada- genmjr. Techubarow
riazański pułk piechoty (2) [7,2%]
biełosierski pułk piechoty (2) [10,1%]
2 brygada- genmjr. Tuczkow II
wilmansztradzki pułk piechoty (2) [12,7%]
brzecki pułk piechoty (2) [12,7%]
3 brygada- genmjr. Potiemkin
3 pułk jegrów (2) [10,4%]
48 pułk jegrów (2) [12,5%]
17 brygada artylerii
32,33 bateria lekka
17 bateria pozycyjna
Milicja Moskiewska [dołączona]- maj. Mitska
1 pułk milicji moskiewskiej (2)
3 Korpus- genltn. Tuczkow

1 Dywizja grenadierów- genltn. Stroganow
1 brygada- genmjr. Tswilenew
pawłowski pułk grenadierów (2) [11,8%]
jekaterynosławski pułk grenadierów (2) [6,8%]
2 brygada- genmjr. Gełtukin
pułk grenadierów ks. Arakczejewa (2) [21,4%]
pułk grenadierów gwardii przybocznej (2) [9,7%]
3 brygada- genmjr. Pock
sanktpetersburski pułk grenadierów (2) [10,1%]
taurydzki pułk grenadierów (2) [15,1%]
3 pułk pospolitego ruszenia [dołączony] (2)
Artyleria dywizyjna
1,2 bateria lekka
1 bateria pozycyjna
3 Dywizja- genltn. Konownicyn
1 brygada- genmjr. Tuczkow III
mormonski pułk piechoty (2) [7,4%]
rewski pułk piechoty (2) [10,4%]
2 brygada- genmjr. Wojejkow
czernichowski pułk piechoty (2) [16,7%]
karporoski pułk piechoty (2) [19,3%]
3 brygada- genmjr. ks. Szachowski
21 pułk jegrów (2) [3,8%]
3 brygada artylerii
5,6 bateria lekka
3 bateria pozycyjna
4 Korpus- genltn. Ostermann-Tołstoj

11 Dywizja- genmjr. Bachmetew II
1 brygada- genmjr. Filisow
połocki pułk piechoty (2) [13,2%]
jelecki pułk piechoty (2) [30,6%]
2 brygada- genmjr. Tchogłokow
kexholmski pułk piechoty (2) [16%]
pernowski pułk piechoty (2) [14,4%]
3 brygada- genmjr. Bistrom
1 pułk jegrów (2) [1,2%]
33 pułk jegrów (2) [17,2%]
11 brygada artylerii
3,4 bateria lekka
2 bateria pozycyjna
23 Dywizja- genmjr. Bachmetew I
1 brygada- genmjr. Okułow
rylski pułk piechoty (2) [4,4%]
jekaterynburski pułk piechoty (2) [17,6%]
2 brygada- genmjr. Aleksapol
selegiński pułk piechoty (2) [6%]
18 pułk jegrów (2) [10,3%]
kombinowany pułk grenadierów 11 dywizji [dołączony] (2) [2,6%]
4 pułk pospolitego ruszenia [dołączony] (2)
23 brygada artylerii
44 bateria lekka
5 Korpus (gwardyjski) - wlk.ks. Konstanty

Dywizja Gwardii- genltn. Ławrow
1 brygada- genmjr. Rosen
preobrażeński pułk gwardii (3) [7,1%]
semenowski pułk gwardii (3) [28,8%]
2 brygada- genmjr. Udom
izmajłowski pułk gwardii (3) [41,6%]
litewski pułk gwardii (3) [39,3%]
3 brygada- genmjr. Bistrom
pułk jegrów gwardii (3) [27,3%]
fiński pułk gwardii (3) [24,4%]
Brygada artylerii gwardii
1,2 bateria lekka
1,2 bateria pozycyjna
1 Kombinowana dywizja grenadierów- genmjr. Kantakuzen
1 brygada
kombinowany pułk grenadierów 17 dywizji (2)
kombinowany pułk grenadierów 4 dywizji (2)
kombinowany pułk grenadierów 3 dywizji (2)
2 brygada
2 kompanie pionierów
batalion marynarzy gwardii
1 Dywizja kirasjerów- genmjr. Depreradowicz
1 brygada- genmjr. Borozdin II
pułk kirasjerów cesarza (5) [14,2%]
pułk kirasjerów cesarzowej (5) [10,7%]
astrachański pułk kirasjerów (5) [29,4%]
2 brygada- genmjr. Cheviez
pułk kawalegardów (5) [9,9%]
pułk gwardii konnej (5) [10,8%]
Artyleria dywizyjna
1,2 bateria konna gwardii
6 Korpus- gen.piech. Dochturow

7 Dywizja- genltn. Kapsewicz
1 brygada- genmjr. Liapounow
moskiewski pułk piechoty (2) [4,7%]
pskowski pułk piechoty (2) [2,9%]
2 brygada- genmjr. Balmen
libawski pułk piechoty (2) [12%]
sofijski pułk piechoty (2) [11%]
3 brygada genmjr. Balla
11 pułk jegrów (2) [5,7%]
36 pułk jegrów (2) [6,7%]
7 brygada artylerii
12, 13 bateria lekka
7 bateria pozycyjna
24 Dywizja- genmjr. Lichaczew
1 brygada- genmjr. Czulski
ufski pułk piechoty (2) [22,6%]
chyrwański pułk piechoty (2) [20,2%]
2 brygada- genmjr. Denisew
tomski pułk piechoty (2) [17,9%]
butyrski pułk piechoty (2) [13,6%]
3 brygada- genmjr. Wuicz
19 pułk jegrów (2) [10,6%]
40 pułk jegrów (2) [11,8%]
24 brygada artylerii
45, 46 bateria lekka
24 bateria pozycyjna
Milicja moskiewska [dołączona]
3 pułk milicji moskiewskiej (2)
1 Korpus Kawalerii- genltn. Uwarow

Dywizja kawalerii gwardii
1 brygada- genmjr. Chalikow
dragoni gwardii (5) [10,8%]
ułani gwardii (4) [3,2%]
2 brygada- genmjr. Orłow-Denisow
huzarzy gwardii (4) [4,8%]
kozacy gwardii (4) [1,3%]
kozacy czarnomorscy (1)
4 brygada- genmjr. Czernicz
niżnonowogrodzki pułk dragonów (4) [0,7%]
elizawietogradzki pułk huzarów (8) [2,2%]
Artyleria dywizyjna
2 bateria konna
2 Korpus Kawalerii- genmjr Korff

6 brygada- genmjr. Dawidow
pskowski pułk dragonów (4) [28,6%]
moskiewski pułk dragonów (4) [14%]
7 brygada- genmjr. Panczulidzew
izumski pułk huzarów (8) [7,6%]
polski pułk ułanów (8) [6,8%]
8 brygada- genmjr.
kargopolski pułk dragonów (4)
ingremanlandzki pułk dragonów (4)
smoleński pułk kozaków [dołączony] (4)
Artyleria dywizyjna
6 bateria konna
3 Korpus Kawalerii- genmjr. Kreutz

9 brygada- genmjr. Klebew
orenburski pułk dragonów (4) [7,5%]
kurlandzki pułk dragonów (4) [12,3%]
10 brygada- genmjr. Skałon
syberyjski pułk dragonów (4) [24,4%]
irkucki pułk dragonów (4) [19,1%]
11 brygada- genmjr. Dorochow
suomski pułk huzarów (8) [6,5%]
marioupolski pułk huzarów (4) [10,9%]
Artyleria dywizyjna
7 bateria konna
Korpus kozacki 1 Armii Zachodniej- ataman Płatow

1 brygada kozacka- genmjr. Własow III
pułk kozaków dońskich Adrianowa
pułk kozaków dońskich Ernozubowa
pułk kozaków dońskich Własowa
pułk Tatarów perekopskich
2 brygada- genmjr. Ilowajsk V
pułk kozaków dońskich Ilowajska
pułk kozaków dońskich Grekowa
3 brygada- genmjr. Denisow II
pułk kozaków dońskich Denisowa
pułk kozaków dońskich Zchirowa
4 brygada- genmjr. ?
pułk kozaków dońskich atamana
pułk kozaków baszkirskich
pułk kozaków budziackich
pułk kozaków tiepłojarskich
5 brygada- genmjr. Kutielnikow II
pułk kozaków dońskich Kharitonowa
pułk Tatarów symferopolskich
Artyleria
2 kozacka bateria konna


Milicja moskiewska- genltn. Markow [dołączona do 1 Armii Zachodniej]
1 Dywizja milicji
pułk milicji moskiewskiej (2)
6 pułk milicji moskiewskiej (4)
3 Dywizja milicji
2 pułk jegrów milicji (4)
3 pułk jegrów milicji (2)
1 pułk milicji moskiewskiej (4)
Rezerwa Artylerii 1 Armii Zachodniej- genmjr. Kutajsow
4, 5, 9, 10, 22 bateria konna
29, 30 bateria pozycyjna

2 Armia Zachodnia- ks. Bagration

7 Korpus- genltn. Rajewski

12 Dywizja- genmjr. Wasilczikow
1 brygada- genmjr. Rylejew
smoleński pułk piechoty (2) [12,7%]
narwski pułk piechoty (2) [19,2%]
2 brygada- genmjr. Pantzerbieter
nowoigremanlandzki pułk piechoty (2) [14,4%]
aleksopolski pułk piechoty (2) [15,8%]
3 brygada- genmjr. Palicyn
6 pułk jegrów (2) [31,3%]
41 pułk jegrów (2) [18,6%]
26 Dywizja- genmjr. Paskiewicz
1 brygada- genmjr. Liebart
ładogski pułk piechoty (2) [15,8%]
połtawski pułk piechoty (2) [16,7%]
2 brygada- genmjr. Samoini
orłowski pułk piechoty (2) [16,7%]
niżnogorodzki pułk piechoty (2) [17,3%]
3 brygada- genmjr. Gogel
5 pułk jegrów (2) [25,4%]
42 pułk jegrów (2) [19,7%]
26 brygada artylerii
47, 48 bateria lekka
26 bateria pozycyjna
8 Korpus- genltn. Borozdin

2 Dywizja grenadierów- genmjr. ks. Karol Meklemburski
1 brygada- genmjr. Chantilow
kijowski pułk grenadierów (2) [23,5%]
moskiewski pułk grenadierów (2) [23,8%]
2 brygada- genmjr. Buxhowden
astrachański pułk grenadierów (2) [26,1%]
fangoryjski pułk grenadierów (2) [19,3%]
3 brygada- genmjr. ks. Emil Heski
syberyjski pułk grenadierów (2) [18,4%
małorosyjski pułk grenadierów (2) [16,6%]
2 brygada artylerii
20, 21 bateria lekka
11 bateria pozycyjna
27 Dywizja- genltn. Niewierowski
1 brygada- genmjr. Kniajnin
wileński pułk piechoty (2) [33,6%]
simbrirski pułk piechoty (2) [26,7%]
2 brygada- genmjr. Stawitski
odeski pułk piechoty (2) [19,6%]
tarnopolski pułk piechoty (2) [20,3%]
3 brygada- genmjr. Wojekow
49 pułk jegrów (2) [9,2%]
50 pułk jegrów (2) [18,6%]
4 Korpus Kawalerii- genmjr. Sievers

12 brygada- genmjr. Pandzulidzew
charkowski pułk dragonów (4)
czernichowski pułk dragonów (4) [17,7%]
13 brygada- genmjr. Emmanuel
kijowski pułk dragonów (4) [7,8%]
noworosyjski pułk dragonów (4)
14 brygada-
achtyrski pułk huzarów (8) [8,8%]
litewski pułk ułanów (8)
Artyleria dywizyjna
8 bateria konna
2 Kombinowana dywizja grenadierów- genmjr. Woroncow [ średnio 33%]
1 brygada-
kombinowany pułk grenadierów 7 dywizji (2)
kombinowany pułk grenadierów 24 dywizji (2)
2 brygada-
kombinowany pułk grenadierów 2 dywizji (2)
kombinowany pułk grenadierów 12 dywizji (2)
kombinowany pułk grenadierów 26 dywizji (2)
Artyleria dywizyjna]
31, 32 bateria pozycyjna
2 Dywizja kirasjerów- genmjr. Knorring
2 brygada- genmjr. Kretow
pułk kirasjerów przybocznych (5) [10,1%]
jekaterynosławski pułk kirasjerów (5) [14,9%]
3 brygada- genmjr. Duka
pułk kirasjerów Głuchowa (5) [19,1%]
nowogrodzki pułk kirasjerów (5) [18,4%]
małorosyjski pułk kirasjerów (5) [17,9%]
Kozacy- genmjr. Karpow II
Pułki kozaków dońskich:
Karpowa
Ilowajskiego (dwa)
Grekowa
Bichałowa
Kommisarowa
Melnikowa
Sisojewa
1 dońska bateria konna
Milicja moskiewska [dołączona]
1 pułk jegrów milicji (2)
3 pułk pospolitego ruszenia (2)
7 pułk pospolitego ruszenia (4)
Milicja smoleńska [dołączona]- genltn. Lebiediew
Pułki milicji:
belski
rosławski
dorobuski
wiaźmieński
juknowski
siczewski
jelneński
krasneński
porechowski
smoleński
Rezerwa artylerii 2 Armii Zachodniej- genmjr. Lewensztern
12, 23 bateria pozycyjna
22, 23 bateria lekka

_________________
"W czas wojny potrzebujemy kogoś nowego, komu możemy zaufać, kto poprowadzi ludzi jak jakiś święty. "
— Tupac Amaru Shakur

Pią 21 Wrz, 2007 11:22

Powrót do góry
żukow
Major

Major




Posty: 1876
Pochwał: 4
Skąd: Bidziny
Archiwum: Prokuratury we Wrocławiu
Odpowiedz do tematu Odpowiedz z cytatem

Podaję również artykuł Witolda Mleczki na ten temat:

Pole walki

Krajobraz wokół Borodino tworzyła rozległa równina porośnięta grupami lasów liściasto - sosnowych. Przebiegały przez nią dwie drogi przedzielone rzeką Kołoczą wpadającą dalej do rzeki Moskwy. Na północnym brzegu biegła "nowa" Droga Smoleńska, przechodząca przez wioskę Borodino. Przez Kołoczę przerzucone były mosty - siedem na tyłach pozycji francuskich (za lasem) i jeden w Borodino. Istniały także brody, ale o niskiej "przepustowości". Na południe od Kołoczy leżała "stara" Droga Smoleńska, przechodząca przez wieś Utica. Oba trakty łączyły się w Możajsku.

Teren walk poprzecinany był strumieniami płynącymi na linii północ - południe: Wojnak, Siemionowka, Kamienka i Stonec. Wszystkie wpadały do Kołoczy. Jakkolwiek nie były głębokie (panowała letnia susza) to posiadały strome brzegi o tarasowym układzie stanowiące istotną przeszkodę dla kawalerii i jednocześnie doskonałe stanowiska dla artylerii. W centrum pozycji leżała wioska Siemionowskoje. Przed nią znajdowały się szańce nazwane później szańcami Bagrationa. Stanowiły one bezpośredni wysunięty punkt osłaniający podejścia do wioski. Na południe za lasem leżała wieś Utica zlokalizowana w wąskim przesmyku między lasami i sadami. Blokowała ona trakt starosmoleński, z lewej strony znajdowały się wzniesienia zaś za wioską wzgórze. Na północy tuż przy Kołoczy ciągnęła się główna linia umocnień Rosjan: Wielka Reduta zwana później redutą Rajewskiego ( jej artyleria kryła podejścia przez Kołoczę w Borodino i brody), oraz linia stanowisk ciągnąca się na tarasach w stronę wioski Gorki. Zostały tam wykonane stanowiska dla baterii artylerii. Wielka Reduta była tylko częściowo wykończona, gdyż brakowało narzędzi i czasu na jej pełne zbudowanie.

Ugrupowanie bojowe Rosjan

Rosjanie (Kutuzow) oczekiwali, że główne siły Francuzów nadciągną z północnego brzegu Kołoczy traktem nowosmoleńskim. Z tego też powodu szyki rosyjskie zwrócone były frontem ku rzece i Borodino. 2 Korpus Baggowouta i 4 Ostermanna- Tołstoja zajmowały silną pozycję wzdłuż wysoczyzny od Borodino do Gorki, niejako "siedząc" okrakiem na "nowej" Drodze Smoleńskiej. 6 Korpus Dochturowa krył środek prawego skrzydła do Reduty Rajewskiego. Za obronę jej samej odpowiadał 7 Korpus, w szczególności 26 Dywizja Paskiewicza, która ją obsadzała. Wsparcie zapewniały 2 i 3 Korpus Kawalerii usytuowane za Redutą. Samo Borodino obsadzone było pułkiem jegrów gwardii. Pełnili oni rodzaj forpoczty i ich zadaniem było zniszczenie mostu z chwilą pojawienia się Francuzów.

W centrum, pozycji rosyjskich broniły szańce Bagrationa obsadzone przez 8 Korpus Borozdina: 2 Kombinowaną Dywizję Grenadierską i 27 Dywizję Niewierowskiego. Milę przed nimi znajdowała się Reduta Szewardińska mająca pełnić rolę posterunku obserwacyjnego nadciągających Francuzów.

Za nimi, za Siemionowką, znajdowała się wioska Siemionowskoje. Została ona spalona przez Rosjan, aby nie przesłaniać pola ostrzału artylerii z Wielkiej Reduty.

Dalej ku tyłowi stała rezerwa złożona z Gwardii, 2 Dywizji Kirasjerów, 3 Korpusu i Artylerii Rezerwy w sile ponad 300 luf. Zadaniem tych sił było wspieranie centrum.

Lewe skrzydło Rosjan było nieufortyfikowane, chociaż wzgórze za Uticą stanowiło doskonałe stanowisko na umocnioną pozycję dla artylerii. Kutuzow nie brał jednak pod uwagę tego kierunku działania licząc, że główne siły Francuzów nadciągną z prawego skrzydła przez Borodino. Dlatego "starej Drogi Smoleńskiej początkowo broniły tylko pułki jegrów rozciągnięte w linię tyralier idącą od szańców Bagrationa poprzez lasy aż Uticy. 3 Korpus Tuczkowa (1 Dywizja Grenadierów i 3 Dywizja Piechoty) dostał rozkaz zastawienia pułapki na ewentualne oddziały francuskie posuwające się na lewym skrzydle. Przydzielono tam też Kozaków Karpowa i słabo wyekwipowane oddziały milicji (opołoczenia). Jednak gen Bennigsen podczas inspekcji zmienił rozkaz Kutuzowa i przesunął wojska na otwarty teren pod samą Uticę, gdyż dowódcy jegrów nie byli pewni swoich słabych pozycji w lasach i domagali się wsparcia. Kutuzow nie został o tym poinformowany i myślał, że Tuczkow znajduje się na tyłach lewego skrzydła.

Wojska rosyjskie urzutowane były w gęstych kolumnach, stojących na stokach wysoczyzn i brzegów strumieni. Stanowiły idealny cel dla artylerii Francuzów. I tak na przykład dwa pułki gwardii (semenowski i preobrażeński) straciły 273 zabitych i rannych od ognia artylerii, choć same nie brały udziału w walce wręcz. Często odległość między piechotą a kawalerią nie przekraczała 400 kroków. Oddziały rezerwy często znajdowały się w zasięgu dział przeciwnika. Kawaleria stała w zwartych kolumnach marszowych tuż za piechotą. Zaś rezerwy artylerii były zgrupowane za daleko od piechoty, którą miały wspierać.

Prolog - bitwa o Redutę Szewardińską

Napoleon rankiem 5 września po inspekcji pozycji szewardińskiej postanowił ją zdobyć po to, aby mieć lepszy wgląd na dalsze pozycje Rosjan.

Reduty tej broniła 27 Dywizja Niewierowskiego wspierana przez 2 Dywizję Kirasjerów i wydzielone regimenty z 4 Korpusu kawalerii. Przed redutą byli jegrzy - rozwinięci w linię tyralier - obsadzający jary i zagłębienia terenu. Sama Reduta obsadzona była przez baterię 12-to funtówek. "Starą" Drogę Smoleńską (wychodzącą na tyły Rosjan) obserwowali kozacy Karpowa i jegrzy. Napoleon polecił Muratowi, aby użył 5 Dywizji Compansa (z I Korpusu) oraz I i II Korpusu Kawalerii Rezerwowej Nansoutego i Montbruna celem zdobycia Reduty. Francuzi po przeprawie przez Kołoczę nadciągnęli zwartymi kolumnami na prawe skrzydło Rosjan, ale zostali odparci ogniem działowym i szarżami dragonów i huzarów. Francuzi odpowiedzieli ostrzałem artylerii skierowanym na umocnienia. W międzyczasie na lewe skrzydło Rosjan zaczęły wychodzić siły V Korpusu Poniatowskiego zagrażając odcięciem obrońców. Kozacy Karpowa nie byli w stanie powstrzymać Polaków i wycofali się. Francuzi rzucili do walki 2 i 1 Dywizję I Korpusu Davouta zamierzając oskrzydlić umocnienia. Rosjanie rzucili resztę batalionów 27 Dywizji i powstrzymali napór wroga. Jednak gwałtowny ostrzał artylerii robił swoje i z czasem reduta została przemielona na amen a działa rozbite. Bitwa zamieniała się w coraz większą walkę. Książę Gorczakow dowodzący lewym skrzydłem wysłał rozkaz przywołujący 2 Dywizję Grenadierów jako zmienników pobitej 27 Dywizji zaś cały 8 Korpus jako siłę do odbicia Reduty. Dopiero o 23.00 Bagration nakazał przerwać walkę i wycofać się oddziałom na szańce przed Siemionowskoje, ponieważ Poniatowski groził ich odcięciem - zapadła już noc. Straty wyniosły po 8 000 żołnierzy po obu stronach. Dla Rosjan negatywnym skutkiem walki było wykrwawienie 8 Korpusu, który później musiał bronić szańców Bagrationa. Dla Napoleona korzyścią stała się możliwość szerszego wglądu w rosyjskie pozycje przed bitwą.

Dzień przed bitwą


Przez cały dzień (6 września) po stronie rosyjskiej trwały spory pomiędzy dowódcami obu armii: Barclayem de Tollym, Bagrationem, Bennigsenem a Kutuzowem odnośnie wniosków płynących z starcia pod Szewardino. Kutuzow nie dostrzegał oznak świadczących, że główne uderzenie Francuzów pójdzie przeciwko centrum i lewemu skrzydłu. Pozostali dowódcy domagali się przerzucenia sił z prawego, silnie ufortyfikowanego skrzydła na lewe, bowiem wykryto tam awangardę sił Poniatowskiego. Kutuzow polecił tylko, aby przerzucić tam 3 Korpus Tuczkowa.

Napoleon też przeżywał dylematy. Po porannej inspekcji terenu zauważył słabość lewego skrzydła Rosjan. Zaskoczyły go rozmiary prac fortyfikacyjnych w centrum, zwłaszcza Wielka Reduta. Cesarz interpretował to jako zapowiedź rychłego wycofania się przeciwnika - w jego mniemaniu umocnienia miały osłaniać odwrót Rosjan. Marszałek Davout po otrzymaniu meldunku od Poniatowskiego o słabym oporze na "starej" Drodze Smoleńskiej zaproponował wykonanie siłami I i V Korpusu manewru oskrzydlającego i przyciśnięcie wroga do Kołoczy. Cesarz jednak (słusznie) obawiał się, że Kutuzow odpowie na taką sytuację odwrotem. Ponadto obawiał się także możliwości przejścia przez Rosjan do ataku w chwili, gdy najsilniejszy Korpus (Davouta) będzie oddalony od głównych sił. Rozkaz Napoleona stanowił pewien kompromis: ruch oskrzydlający miał wykonać tylko Poniatowski. Poza tym Cesarz pragnął zetrzeć się z przeciwnikiem tak jak pod Wagram i rozbić go uderzeniem czołowym w środku szyku, nie dając mu szansy na jakiekolwiek manewrowanie i odwrót.

W centrum na szańce Bagrationa i wioskę Siemionowskoje miały atakować eszelonami 5, 4 i 2 Dywizja I Korpusu Davouta (lewy szaniec) współdziałając z będącym na lewo III Korpusem Neya, który miał zająć prawe skrzydło umocnień. Siły te miał wspierać VIII Korpus westfalski gen Junota, którego zadaniem było posuwać się pomiędzy Davoutem a Neyem. Wsparcie artyleryjskie zapewniało ponad 100 luf artylerii I i III Korpusu oraz Gwardii. Jako odwód umieszczono I, II, IV Korpusy Kawalerii Rezerwowej Murata. Miały one zostać wprowadzone do akcji po "wybiciu" wyłomu w centrum obrony Rosjan. Z powodu braku miejsca do rozwinięcia sił w centrum 1 i 3 Dywizja I Korpusu wraz z III Korpusem Kawalerii Rezerwowej zostały przerzucone na lewy brzeg Kołoczy, gdzie wraz z IV Korpusem wicekróla Włoch miały zająć Borodino a następnie Wielką Redutę. Napoleonowi chodziło także o to, aby swą obecnością związały całe prawe skrzydło rosyjskie niedopuszczając do jego ewentualnego odwrotu.

Obie strony uciekły się też do działań propagandowych. Kutuzow wygłosił odezwę do żołnierzy apelując o wypełnienie świętego obowiązku, jakim było pokonanie "korsykańskiego diabła" i obrony "świętej Matki Rosji". Popi kropili żołnierzy wodą święconą i błogosławili ich ikonami. Napoleon zaś kazał pokazać żołnierzom portret swego syna, przyszłego Króla Włoch. Jakkolwiek wcześniej otrzymał wiadomość o klęsce marszałka Marmonta w Hiszpanii (pod Arapilami), to tu - pod Borodino - był pewien zwycięstwa. W rozkazie przed bitwą podkreślał, aby żołnierze zachowali się tak jak pod Austerlitz, Frydlandem, Witebskiem i Smoleńskiem; aby można było o nich powiedzieć, że byli w wielkiej bitwie pod murami Moskwy. Odezwa odniosła skutek i żołnierzy ogarnął prawdziwy zapał do walki.

Napoleon nie mógł przez całą noc spać i co chwila kazał sprawdzać czy aby Rosjanie się nie wycofują. Dopiero, gdy o wschodzie słońca okazało się, że bitwa jest nieunikniona Napoleon wypowiedział słynne zdanie: "Jest chłodno, ale słońce świeci jasno. To słońce spod Austerlitz!". Jak napisał później Macdonell:"był to jednak okrzyk awanturnika nie zaś cesarza-artylerzysty"

Bitwa

Ciszę poranka rozdarły salwy artylerii francuskiej. Zgodnie z planem 102 działa podjęły przygotowanie artyleryjskie ostrzeliwując szańce Bagrationa. Natychmiast okazało się, że z powodu porannych mgieł źle oszacowano odległość i kule nie dolatywały do celu. Zaczęto więc przemieszczać baterie do przodu, nad sam brzeg jarów Kamienki ciągnących się przed liniami I Korpusu.

Na północy ruszyła 13 Dywizja IV Korpusu, aby zająć Borodino i uchwycić most na Kołoczy. 106 pułk piechoty posuwając się krokiem "pas de charge" zaskoczył jegrów gwardii i przepędził ich z wioski przy okazji zajmując most. Rozochocone bataliony ruszyły z marszu przez Kołoczę na Gorki, ale zostały skontratakowane przez 4 pułki jegrów i musiały wycofać się do Borodino. Korzystając z okazji jegrzy spalili most. Książę Eugeniusz musiał przygotować się staranniej do przeprawy. Na razie zadowolił się ostrzałem Wielkiej Reduty przez baterię 29 dział i budową mostu pontonowego. Rosjanie nie pozostali dłużni i na Borodino spadła lawina pocisków.

Napoleon będąc pewien, że Rosjanie chcą walczyć rozkazał rozpoczęcie ataku w centrum. Atak miały wykonać 5 i 4 Dywizja I Korpusu (celem zajęcia lewego szańca) oraz 10, 11 i 25 Dywizja III Korpusu, które miały zająć szaniec prawy. Napoleon nie wiedział, że istnieje trzeci szaniec nieco z tyłu. 25 i 57 pułk (5 Dywizja) oczyściły las na lewo i wyszły naprzeciwko pozycji obchodząc je z lewej strony. Prowadzący atak gen Compans został raniony przez tyraliera rosyjskiego, w chwilę później kula działowa powaliła konia marszałka Davouta, który został lekko ranny. Dowodzenie atakiem przejął dowódca 4 Dywizji gen Dessaix. 57 pułk doszedł do lewego szańca, ale został zmuszony do odwrotu przez kontratak batalionów 27 Dywizji i 2 Kombinowanej Dywizji Grenadierskiej. W chwilę później czoło 5 Dywizji zostało uderzone przez szarżę szwadronów 4 Korpusu Siewiersa, którzy przeszli jar Siemionowki i okrążyli szańce. Dragoni, huzarzy i ułani spędzili czołowe bataliony dywizji aż do skraju lasu i zdobyli 12 dział. Sami z kolei zostali ostrzelani przez baterie francuskie i pobici atakiem z flanki przez 2 i 4 pułk wirtemberskich szwoleżerów z kawalerii III Korpusu Neya. Francuzi odzyskali też swoje działa. Pojawił się gen Rapp, który przejął dowodzenie 5 Dywizją i całym atakiem na umocnienia. Gen Dessaix mógł skupić się na swojej dywizji.

Na prawy szaniec uderzyła 10 Dywizja III Korpusu. Zsynchronizowany atak zakończył się wyparciem Rosjan z umocnień. Bagration rozumiejąc powagę sytuacji zażądał od Rajewskiego przerzucenia w rejon walk całego 7 Korpusu a oprócz tego 2 Dywizji Grenadierów, 2 Dywizji Kirasjerów oraz całej 3 Dywizji Konownicyna z rejonu Uticy. Wydał też rozkazy aby Korpus Gwardii przesunął się w stronę Siemionowskoje.

Francuzom udało się po raz drugi zająć obydwa szańce ale zaskoczyła ich obecność trzeciego - dostali się pod ogień działowy. Wtedy spadło na nich kontruderzenie wykonane przez 2 Dywizję Grenadierów, 27 Dywizję, cztery bataliony 12 Dywizji oraz 4 Korpus kawalerii i 2 Dywizję Kirasjerów, które nadciągnęły w międzyczasie z prawego skrzydła. Teren wokół zamienił się w wielkie kłębowisko walczących żołnierzy. Także Francuzi otrzymali posiłki w postaci lekkich brygad kawalerii z III Korpusu Neya (Beurmann) i I Korpusu Kawalerii Rezerwowej (Bruyeres). Brygada jazdy wirtemberskiej (III Korpus) miała za zadanie powstrzymać rosyjskie posiłki piechoty, ale sama została wgnieciona w ziemię przez szarżujących kirasjerów 3 Brygady genmjr Duki. Rosjanie gnając dalej rozbili czoło 4 Dywizji Dessaixa i wypchnęli ją poza szańce. Sytuację ustabilizowała szarża szwadronu Polaków - ochotników z 6 pułku ułanów. Powstrzymali oni kirasjerów atakiem z flanki a reszty dokonał ogień artylerii. Rosjanie wycofali się. W tym samym czasie generał Rapp został raniony czterema kulami a gen Dessaix otrzymał postrzał w ramię. Na północy 10 Dywizja gen Ledru ponownie dwukrotnie zdobywała "swój' szaniec i dwukrotnie była z niego wyrzucana przez 3 Dywizję Konownicyna (przybyłą z pod Uticy) i szarże 3 Korpusu kawalerii Kreutza. Zniecierpliwiony Murat sam stanął na czele wirtemberskich strzelców konnych i 72 pułku piechoty rzucając się w wir walki. Jego skromne siły zostały pochłonięte przez szarżujących kirasjerów dywizji Knorringa. Cała 25 wirtemberska Dywizja Marchanda z III Korpusu ruszyła aby ocalić swoich towarzyszy broni. Francuzom przeszkadzał jednak brak miejsca na rozwinięcie sił do ataków. Na szańcach 18000 Rosjan powstrzymywało 26000 atakujących Francuzów. Zginął Bagration trafiony przez kartacz. O 11 Francuzi zajęli wszystkie 3 umocnienia po to, by znów je stracić po wściekłym kontrataku 27 Dywizji Niewierowskiego i 2 Dywizji Grenadierów, które wykazywały niesamowitą wręcz odporność. Napoleon polecił skierować VIII Korpus gen Junota bardziej na południe aby nawiązał łączność z V Korpusem Poniatowskiego oczyszczając lasy i przerywając napływ posiłków spod Uticy (odciążając dywizje w centrum). Ponadto polecił aby do walki weszła 2 Dywizja gen Frianta stojąca w rezerwie. Około 11.30 stało się jasne, że Francuzi panują nad szańcami Bagrationa. Walka o nie trwała prawie 5 godzin. Francuzi do ich zdobycia zaangażowali prawie 45 000 żołnierzy i 400 dział przeciwko 300 rosyjskim. Rosjanie wycofali się za jar rzeczki Semionowki. Gen Dochturow przejął dowodzenie 2 Armią po zabitym Bagrationie. 8 Korpus Borozdina i 2 Kombinowana Dywizja Grenadierów, które broniły szańców przestały właściwie istnieć jako zorganizowane oddziały bojowe.

Atak na Redutę Rajewskiego

Na północy książę Eugeniusz polecił gen Delzonsowi aby ze swoja 13 Dywizją obsadził Borodino, sam zaś polecił reszcie sił przygotować się do przeprawy przez Kołoczę. Dokonano tego przez mosty, brody i most pontonowy postawiony za lasem nieco bliżej pozycji III Korpusu Neya. Chodziło o osłonę przed ogniem z Reduty. Rosjanie na podstawie powolnych przygotowań wzięli je za akcję dywersyjną i zaczęli przerzucać siły w stronę szańców Bagrationa, tym samym osłabiając siły broniące Reduty. Około godziny 10.00 14 Dywizja gen Broussiera oczyściła z jegrów lasek i wyszła nad brzeg jaru Siemionowki. Podciągnięto artylerię i zaczęto ostrzał. O godzinie 11.00 1 Dywizja Moranda ruszyła naprzód. Natarcie prowadził eszelonami 30 pułk liniowy gen Bonnamy. Mimo gęstego ognia 12-to funtówek żołnierze dopadli umocnień i wdrapując się pod górę zdobyli stanowiska dział. Jednak wobec walki tylko jeden batalion zdołał przedostać się do wnętrza Reduty - reszta została powstrzymana kontruderzeniem z flanki nadciągających batalionów 12 i 26 Dywizji, zaś regimenty 3 Korpusu kawalerii Kreutza powstrzymały posiłki dla 30 pułku atakując skrzydło 1 Dywizji. Żołnierze francuscy zostali wyrzuceni z Reduty atakiem na bagnety a gen Bonnamy ranny 17 razy (!) i wzięty do niewoli tylko dlatego, że podał się za Murata. Jednak Francuzi nie poddali się tak łatwo: rosyjska 17 Dywizja przesuwająca się na prawo od Reduty została nagle zaatakowana przez cały III Korpus Kawalerii rezerwowej gen Grouchego. 7 pułków 3 Lekkiej Dywizji i 4 pułki dragonów wbiły się z impetem w Rosjan - tylko parę batalionów zdołało uformować czworoboki reszta została rozbita i wgnieciona w ziemię. 3 Korpus Kreutza też niewiele mógł zdziałać przeciwko takiej masie jazdy i podał tyły. W czasie walki został zabity dowódca Rezerwy Artylerii genmjr Kutajsow, który przypadkiem znalazł się w pobliżu. Wraz z jego śmiercią ustał dopływ świeżych dział z rezerw dla wymęczonej piechoty rosyjskiej.

Walki w centrum - zdobycie Siemionowskoje

Po zdobyciu szańców Bagrationa i uporządkowaniu szyków Napoleon zarządził zdobycie pozycji Rosjan pod Siemionowskoje. Do ataku znów wyznaczono I i III Korpus, I i IV Korpus Kawalerii Rezerwowej i rezerwę artylerii. Atak miała poprowadzić 2 Dywizja gen Frianta jako najmniej "zużyta" w walce. Na skrzydłach miały osłaniać ją: z lewej strony 4 Lekka Brygada i z prawej 7 Dywizja Kirasjerów (obie z IV Korpusu Kawalerii Rezerwowej). Atak został poprzedzony ogniem kilkuset luf na resztki wioski. Pozycji tej broniły krwawe resztki 2 Kombinowanej Dywizji Grenadierów, 27 Dywizji (wycofane z szańców) oraz świeże oddziały dwóch pułków Dywizji Gwardii i 1 Dywizji Kirasjerów. Za nimi znajdowała się 3 Dywizja Konownicyna ściągnięta z pod Uticy. Wspierało je prawie 300 luf artylerii (głównie rezerwy i gwardii). Po 11.00 Francuzi ruszyli naprzód. Kawaleria wyprzedziła piechotę przechodząc ostrożnie grupami przez jar rzeczki Siemionowki. Za nią napotkano baterie dział stojące wśród czworoboków grenadierów 2 Dywizji. Osiem szwadronów saskich gwardzistów uformowało szyk eszelonu "w lewo" i ruszyło do szarży. Roznieśli jeden czworobok przebijając się dalej. Za grenadierami napotkali 4 pułki dragonów z 4 Korpusu kawalerii Sieviersa. Także oni nie dali rady gwardzistom i poszli w rozsypkę. Za dragonami Sasi napotkali swoje przeznaczenie: pułki gwardyjskie - izmajłowski i litewski stojące w sześciu batalionowych czworobokach. Atak kawalerzystów był szalony jednak gwardziści wytrzymali go a później... sami uderzyli na bagnety na zdezorientowanych jeźdźców, wspierani przez ogień trzech baterii artylerii gwardii. Chwilę później na zmieszanych Sasów spadła kontrakcja kawalerii rosyjskiej - od czoła natarła 1 Dywizja Kirasjerów Gwardii (3 pułki) zaś z boku uderzył pułk huzarów. Sasi ponieśli ciężkie straty (walczyli bez kirysów) i zmuszeni zostali do odwrotu w stronę wioski. W międzyczasie 4 Lekka Brygada 7 Dywizji (3 pułki polskich ułanów gen Roznieckiego) zdobyła kilka dział w pobliżu Wielkiej Reduty jednak i ona została zmuszona do odwrotu przez kirasjerów. Gdy walki kawalerii ustały Rosjanie zorientowali się, że zgliszcza Siemionowskoje zostały zajęte przez dwa pułki 2 Dywizji: 15 lekki i 48 liniowy. Kirasjerzy Depreradowicza ruszyli na 2 Dywizję Frianta, ale wtedy zza wioski wypadły na nich dwa pułki kirasjerów westfalskich przechwytując ich atak na siebie i zmuszając do odwrotu. Do odbicia wioski ruszyły także resztki 2 Dywizji Grenadierów genmjr Woroncowa. Wola walki Rosjan była imponująca. Gdy jeden z pułkowników Frianta zaczął wycofywać swoje bataliony z ruin, dostrzegł go marszałek Murat i nakazał powrót na pozycję. Pułkownik odwrócił się do żołnierzy i krzyknął: " W tył zwrot ! Naprzód, na śmierć marsz !". Resztki linii Rosjan zostały w końcu zmiecione przez ogień działowy Francuzów i w centrum walki pojawiła się luka. Był to klasyczny moment na zadanie przez Napoleona decydującego ciosu i rozpoczęcie pościgu (tak jak pod Wagram). Lecz jedyną świeżą formacją, jaka pozostawała w gestii cesarza była Gwardia. Do reduty szewardińskiej, gdzie Napoleon miał swoje stanowisko dowodzenia, pomknęli adiutanci od Murata i Neya z prośbą o przysłanie przynajmniej Młodej Gwardii. Napoleon początkowo zezwolił na to, ale widząc jak pułki zaczynają przemieszczać się do przodu odwołał rozkaz mówiąc: "Zanim poświęcę swoje rezerwy muszę lepiej widzieć sytuację na mojej szachownicy". Marszałek Bessieres zaś dodał: "Znajdujesz się 1300 kilometrów od Paryża najjaśniejszy Panie". To przeważyło i Gwardia nie została posłana. Cesarz zezwolił tylko artylerii gwardii na włączenie się do walki - sześćdziesiąt dział pod gen Sorbierem pogalopowało naprzód. Marszałkowie byli zdumieni odmową pomocy zaś Ney wręcz wściekły. Rosjanie tymczasem zaczęli przerzucać w ową lukę 4 Korpus Ostermanna-Tołstoja spod miasteczka Gorki. Zajął on swoje stanowiska razem z batalionami Dywizji Gwardii genltn Ławrowa zamykając ją. Francuskie działa podjęły zmasowany ostrzał zwartych kolumn Rosjan, ale nie robiło to na nich wrażenia. Całe szeregi ginęły padając tak jak stały - w równych rzędach. Widok był tak wstrząsający, że Ławrow doznał załamania nerwowego. Tymczasem Rosjanie podjęli manewr, który zaskoczył Francuzów i wstrzymał walki o Wielką Redutę i centrum.

Manewr kawalerii Płatowa i Uwarowa

Pomysł wykorzystania Rezerwy Kawalerii Płatowa powstał, gdy kozacy odkryli nieznany bród na Kołoczy powyżej miasteczka Gorki. Płatow wysłał meldunek do Kutuzowa proponując wykorzystanie swego Korpusu Kozaków (który stał bezczynnie na tyłach) w ataku na tyły IV Korpusu ks. Eugeniusza pod Borodino (trwały już walki o Wielką Redutę). Barclay de Tolly zaproponował wykonanie tego planu większymi siłami dołączając 1 Korpus Kawalerii (Gwardii) genltn Uwarowa. Kutuzow zgodził się. Rozkaz poruszył trzydzieści szwadronów i 5000 kozaków wspieranych przez trzy konne baterie. Siły te przeprawiły się przez Kołoczę w pobliżu Małoje i ruszyły na Borodino. Jako pierwszy na ich drodze stanął bataliony 84 pułku. Huzarzy Gwardii trzy razy atakowali Francuzów, ale dopiero ostrzał przez artylerię zmusił ich do wycofania się i porzucenia dział regimentowych. Dalej nie było już tak łatwo - na Kozaków Płatowa uderzyła wezwana na pomoc 11 Lekka Brygada z III Korpusu Grouchego i cała kawaleria IV Korpusu gen Ornano. Kozacy zostali przygwożdżeni do rzeki i zmuszeni do odwrotu. Za nimi wycofały się pozostałe pułki Gwardii - Rosjanie samą tylko kawalerią nie mogli zająć Borodino. Taki był koniec manewru Płatowa i Uwarowa. Rosjanie nie zdawali sobie skutków z ich akcji. Po pierwsze - od godz. 12 do 2.00 po południu zamarł ruch posiłków z lewego brzegu Kołoczy dla oddziałów atakujących Wielką Redutę. Książę Eugeniusz osobiście udał się do Borodino by kierować obroną na północy. Ponadto po całej armii rozniosła się plotka, że kozacy przedarli się na tyły i grabią tabory, zaś sam Napoleon rzekomo zmuszony był uciekać. Aby zapobiec tym plotkom cesarz polecił Legii Nadwiślańskiej gen Claparede'a przeprawić się na lewy brzeg Kołoczy i zabezpieczyć tyły IV Korpusu i miejsca przepraw przez tę rzekę pod Fomkino. Sam zaś przeniósł swoje stanowisko dowodzenia bliżej lewego skrzydła.

Na skutek zahamowania ruchu wojsk pod Siemionowskoje i ataku na Wielką Redutę w centrum szyku francuskiego powstała luka. Z chwilą, gdy stało się jasne, że Gwardia nie zostanie użyta ktoś musiał ją wypełnić. Zadanie to miał wykonać IV Korpus Kawalerii Rezerwowej (a dokładniej jego 7 Dywizja). Przez prawie trzy godziny jazda stała bezczynnie pod ogniem artylerii. Kawalerzyści złorzeczyli domagając się rozkazów do ataku. Stojący obok II Korpus Kawalerii Rezerwowej stracił swego dowódcę gen Montbruna. Napoleon przysłał na jego miejsce gen Caulaincourta by ten przejął II Korpus.

Ostateczne zdobycie Wielkiej Reduty

Podczas gdy kawaleria zbierała cięgi, zorganizowano baterię 170 dział, których zadaniem było zmiękczenie Wielkiej Reduty i wojsk znajdujących się w jej pobliżu. Siły rosyjskie składały się z trzech linii. W pierwszej stał 4 Korpus Piechoty obsadzający bezpośrednio redutę i okolice. W drugiej linii stały siły 7 Korpusu i dwa pułki gwardii (preobrażeński i semenowski). Trzecią linie stanowił 6 Korpus Piechoty oraz 2 i 3 Korpusy Kawalerii wspierane przez 1 Dywizję Kirasjerów Gwardii. O 2.00 po południu Napoleon wydał rozkaz do ataku. Dywizje Brousierra, Moranda i Gerarda ruszyły na prawą część reduty osłaniane przez jazdę 3 Lekkiej Dywizji gen Chastela. 2 Dywizja Kirasjerów Wathiera i 7 Dywizja Lorge'a miały uderzyć na Redutę z lewej strony. Jednak wkrótce ciężka kawaleria znacznie wyprzedziła piechotę - tak wielka była jej chęć walki z artylerzystami, którzy ich wcześniej bezkarnie ostrzeliwali. Pozostawał jeszcze problem piechoty zagradzającej drogę do Reduty. Na przedzie kłusował 5 pułk kirasjerów prowadzący siły II Korpusu gen Caulaincourta. Jednak rosyjskie bataliony 4 Korpusu wytrzymały szarżę, zaś sam generał został zabity. Teraz przyszła pora na IV Korpus: 7 Dywizja osłaniana przez 4 Lekką uderzyła na Rosjan. Jednak ci powitali kawalerzystów potężną salwą z 20 metrów - tylko dwa pułki niezmordowanych Sasów wraz z 5 pułkiem kirasjerów dały radę przerwać pierwszą linię i popędzić na swój główny cel. Jeźdźcy okrążając Redutę z lewej strony wdarli się do niej od tyłu wycinając broniącą się tam piechotę i artylerzystów. Zaraz za nimi z prawej strony przedarł się pierwszy oddział piechoty - 9 pułk piechoty liniowej z 14 Dywizji Broussiera aby przejąć Redutę z rąk kawalerii. Jednak chwała jej zdobycia spadła na Sasów - zdobycie umocnień przez ciężką jazdę było wypadkiem bez precedensu w historii wojen. Francuzi wykorzystali odwrót Rosjan do nabrania oddechu i ponownego przywrócenia szyków II, IV i III Korpusu Kawalerii Rezerwowej. Miały one prowadzić pościg. Jednak przeciwnik nie chciał rezygnować tak łatwo. Po chwili nadciągnęła 24 Dywizja Likaczewa z zadaniem odbicia Reduty. Została jednak dopadnięta przez 14 pułk polskich kirasjerów podczas przechodzenia przez jar strumienia Stonec i odepchnięta w nieładzie. Po chwili francuska kawaleria ruszyła na dalsze linie obrony Rosjan - dywizje 4 i 6 Korpusu. Jednak Rosjanie zdążyli sformować czworoboki i wyczerpane walką szwadrony nie zdołały ich złamać. Ponowny atak przeprowadzili znowu sascy i polscy kirasjerzy wspierani przez kirasjerów i karabinierów z II Korpusu Rezerwy. Szarża rozbiła rosyjską 7 Dywizję, zaś karabinierzy stratowali batalion 19 pułku jegrów. Jednak upojeni zwycięstwem Sasi i Polacy zostali znienacka potężnie skontrowani przez Kawalergardów i Gwardię Konną z 1 Dywizji Kirasjerów Gwardii Depreradowicza, którzy stali za dopiero co rozbitą dywizją. Jednocześnie kirasjerzy i karabinierzy II Korpusu Rezerwy zostali zaatakowani przez rosyjskie szwadrony z 2 i 3 Korpusu Kawalerii - jednak Francuzi powstrzymali atak i odparli go. Zaatakowani zostali też dragonii z III Korpusu Grouchego powracający z akcji przeciwko Płatowowi i obchodzący Redutę z prawej strony w kierunku miasteczka Gorki. Kilkadziesiąt szwadronów wycinało się w olbrzymim kłębowisku. Co chwila z ogromnej chmury kurzu wyłaniały się grupy jeźdźców by po uporządkowaniu szyków ponownie wrócić do walki. W tą kotłowaninę strzelała zarówno francuska jak i rosyjska artyleria nie bacząc kogo trafia. Dopiero po dwóch godzinach impet walki przygasł - po prostu konie nie wytrzymywały już fizycznie tempa walki zaś kawalerzyści obu stron nie byli w stanie dłużej utrzymywać się w siodłach. Rosjanie ponadto obawiali się wykorzystania przez Napoleona świeżej masy rezerwy, jaką była Gwardia.

Walki korpusu Poniatowskiego pod Uticą

Na prawym skrzydle walki zaczęły się równo z atakiem na szańce w centrum. Około godziny 8.00 polskie oddziały rozwijające się do ataku stwierdziły, że Uticy broni 1 Dywizja Grenadierów genltn Strogonowa. Co prawda 3 Dywizja Konownicyna odeszła już w kierunku centrum, ale Poniatowski był zaskoczony obecnością takich sił - przecież wieczorem byli tylko jegrzy ! To rozkaz Bennigsena z poprzedniego dnia spowodował, że łatwy z założeniu manewr flankujący V Korpusu skończył się fiaskiem zanim się zaczął.

Po rozwinięciu szyków o 10.30 Polacy ruszyli do ataku. 22 działa ostrzeliwały Uticę i grenadierów. Tuczkow wysłał meldunek do Kutuzowa ten zaś polecił przerzucić cały 2 Korpus z prawego skrzydła. Jednak był on za daleko a poza tym wkrótce sam został zastopowany przez walki pod Siemionowskoje. Dopiero w południe pierwsze bataliony 17 Dywizji pojawiły się koło Uticy. Od trzech godzin trwał już zażarty pojedynek artylerii polskiej i rosyjskiej. Tuczkow poprowadził 1 Dywizję Grenadierów do kontrataku chcąc zdobyć uporczywe działa Polaków. Jednak atak załamał się a dowódca Korpusu poległ. Komendę przejął przybyły Bennigsen. Ten moment Poniatowski wybrał na atak. 16 i 18 Dywizje uszykowane w dwie kolumny ruszyły na Uticę. Lewa kolumna miała odciągnąć uwagę Rosjan. Udało się. Prawa kolumna zepchnęła bataliony 2 i 3 Korpusu wychodząc za wioskę. Wtedy na jej skrzydło uderzyli Kozacy Karpowa i milicja niewidoczne dotąd zza wzniesienia. Kawaleria V Korpusu gen Kamińskiego obchodząc las uderzyła na Kozaków z lewej flanki i odepchnęła ich w nieładzie za wzgórze za wioską. Polskie dywizje znów ruszyły naprzód, lecz siły Rosjan zatrzymały je. Poniatowskiemu wyraźnie brakowało 17 Dywizji Dąbrowskiego pozostawionej w Mścisławiu. Jednak polska artyleria (wzmocniona do 60 luf armatami rezerwy gwardii przybyłymi jako posiłki) zajmująca teraz stanowiska na wzniesieniach za Uticą miała teraz Rosjan jak na dłoni. Pod ostrzałem dział pułki Rosjan stopniały do 200 - 300 ludzi. Ponadto na prawym skrzydle wojsk carskich pojawiły się forpoczty sił VIII Korpusu gen Junota, które przeczesywały las po między Uticą a Siemionowskoje. Bennigsen wysłał alarmujący meldunek o groźbie przerwania lewego skrzydła. Był to moment, gdy w centrum Francuzi zdobyli Siemionowskoje a na północy Wielką Redutę.

Koniec walk. Wycofanie się Rosjan

Około 5 po południu Barclay de Tolly wysłał swego szefa sztabu gen Wolzogena do Kutuzowa z raportem, który mówił wprost o przegranej i konieczności wycofania się. Wolzogen przedstawiał swój raport, gdy Kutuzow (który całą bitwę przebywał na tyłach pijąc szampana i jedząc słodycze) przerwał mu i w obelżywych słowach go odrzucił jako niepoważny. Według Kutuzowa to właśnie jego wojska powstrzymały Francuzów a teraz przejdą do natarcia ! Wolzogen osłupiał. Kutuzow polecił wysłać mu dwa rozkazy: jeden do cara z wiadomością o zwycięstwie a drugi do Tolly'ego nakazujący mu zebrać oddziały, wycofać się kilkaset metrów a później uderzyć na Francuzów. Wściekły Barclay ruszył na inspekcję swoich oddziałów. To, co zobaczył przeraziło go: armia mogła wystawić tylko 5000 świeżych rezerw, podczas gdy Napoleon posiadał 20000 gwardzistów. Podczas objazdu napotkał kilkuset żołnierzy błąkających się bez celu. Zapytał ich z jakiego są pułku. Odpowiedź brzmiała: "Jesteśmy tym, co zostało z 2 Dywizji (Grenadierów) !". 7 Korpus mógł wystawić 700 trzymających się na nogach ludzi ! Artyleria wystrzelała prawie całą amunicję zaś kawaleria miała zmordowane konie, jeźdźcy poruszali się jak we śnie. Cała armia walczyła przez 12 godzin i nie była w stanie iść do ataku. Około 22.00 Kutuzow zdał sobie sprawę z rzeczywistej kondycji wojsk i obawiając się rzucenia przez Napoleona Gwardii zarządził odwrót na Moskwę. W liście do cara zapewniał, że pokonał Francuzów, ale sam poniósł straty i musi odejść bliżej stolicy. Rosjanie rozpoczęli odwrót.
Napoleon nie kazał ścigać Rosjan - po prostu nie miał kto tego wykonać - wojsko było otępiałe od całodziennej jatki. Tylko jak pisze Macdonell:" (...) niezmordowany król Neapolu (Murat) o dziesiątej wieczór po 12 godzinach walki(...)błagał Cesarza aby dał mu kawalerię gwardii do poprowadzenia jeszcze jednej szarży". Armia spoczęła na całą noc i następny dzień na pobojowisku. Cesarz był w rozstroju nerwowym. Jakkolwiek stoczył upragnioną bitwę to jednak nie była to błyskotliwa operacja w stylu Austerlitz, lecz wyczerpująca frontalna rzeźnia na miarę Wagram czy Iławy.

Straty rosyjskie według danych oficjalnych wyniosły 43 924 zabitych, rannych i zaginionych wśród nich 23 wyższych oficerów. 2 Armia Zachodnia została zredukowana z 20000 do 14000 ludzi. Wiele batalionów liczyło 200 ludzi. Z 2 Kombinowanej Dywizji Grenadierów broniącej szańców Bagrationa zebrało się 300 ludzi ! Izmajłowski pułk gwardii stracił prawie połowę stanu. Tak samo 8 Korpus Borozdina, który właściwie przestał istnieć.

Straty Francuzów wyniosły prawie 30000 żołnierzy w tym 14 generałów dywizji, 33 brygady, 32 oficerów sztabowych, 86 aides-de-camp i 37 pułkowników.

Następnego dnia Francuzi penetrujący pobojowisko zebrali 20000 pełnych kul armatnich.

_________________
"W czas wojny potrzebujemy kogoś nowego, komu możemy zaufać, kto poprowadzi ludzi jak jakiś święty. "
— Tupac Amaru Shakur

Pią 21 Wrz, 2007 11:29

Powrót do góry
żukow
Major

Major




Posty: 1876
Pochwał: 4
Skąd: Bidziny
Archiwum: Prokuratury we Wrocławiu
Odpowiedz do tematu Odpowiedz z cytatem

Zarzekam się, że z żadnego linku nie korzystałem, tylko z artykułów, które zbieram i zapisuję w Mojej Aktówce. Możliwe, że to, co zamieściłem, opublikowane jest gdzieś indziej w internecie.
_________________
"W czas wojny potrzebujemy kogoś nowego, komu możemy zaufać, kto poprowadzi ludzi jak jakiś święty. "
— Tupac Amaru Shakur

Pią 21 Wrz, 2007 11:33

Powrót do góry
seth
Użytkownik zbanowany

Użytkownik zbanowany




Posty: 7599
Pochwał: 35
Odpowiedz do tematu Odpowiedz z cytatem

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości , jakie artykuły bądź książki Waść wykorzystał. Czekam niecierpliwie, abym mógł odnieść się prawidłowo.

Pią 21 Wrz, 2007 21:53

Powrót do góry
czarnobylski
Porucznik

Porucznik





Posty: 719
Pochwał: 1
Skąd: 53°02' N 18°37' E
Odpowiedz do tematu Odpowiedz z cytatem

@żukow - wątpię, aby znalazł się tu huzar, który sprawdzi czy dobrze to wojsko zacytowałeś, czy kogoś brakuje, czy ktoś jest, a pod Borodino nie było.

Może pora popełnić jakiś artykuł, co? Piwo

_________________
czarnobylski

Nie zabieraj swoich narządów do nieba, tam wiedzą, że potrzebne są one tylko na ziemi

www.krewniacy.pl

Pią 21 Wrz, 2007 22:15

Powrót do góry
żukow
Major

Major




Posty: 1876
Pochwał: 4
Skąd: Bidziny
Archiwum: Prokuratury we Wrocławiu
Odpowiedz do tematu Odpowiedz z cytatem

Seth, ja mam te artykuły przyniesione ze szkoły, od mojego syna, ale on nic nie wie, z jakiej książki lub z jakiego czasopisma te informacje są. Czarnobylski- co do artykułów, to na razie dziękuje.
_________________
"W czas wojny potrzebujemy kogoś nowego, komu możemy zaufać, kto poprowadzi ludzi jak jakiś święty. "
— Tupac Amaru Shakur

Nie 23 Wrz, 2007 18:58

Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:   
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki w tym forum
Możesz ściągać pliki w tym forum



Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników Forum.
Redakcja magazynu "Inne Oblicza Historii" nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.