Jak Polacy ratowali Żydów

Cytat:

Życie za Żyda Ci Polacy pomagali Żydom. Za karę Niemcy spalili ich żywcem: tatę, mamę i pięcioro dzieci. Czternastoletniej Jance udało się jakoś wyskoczyć z płonącego domu. Ruszyła biegiem przez podwórko. Ale zaraz skosiły ją strzały. Niemieccy żandarmi zdarli jej z nóg nowe oficerki z lśniącymi cholewami, które właśnie sprawił Jance ojciec. Potem żandarm chwycił dziewczynę za warkocz i zaciągnął ją z powrotem w płomienie. Tak zginęli Kowalscy z Ciepielowa, wsi na ziemi radomskiej. Patrzcie, jak giną – Ludzie na Zachodzie często słyszą o „polskim antysemityzmie”, o Jedwabnem. Ale czy ktoś słyszał o rodzinie Kowalskich z Ciepielowa? – pyta Krzysztof Noworyta, kierownik działu programowego Narodowego Centrum Kultury. Centrum wraz z IPN organizuje akcję upamiętnienia Polaków, którzy oddali życie za ratowanych przez siebie Żydów. 4 grudnia minęła 65. rocznica założenia przez polskie podziemie Rady Pomocy Żydom. A 6 grudnia przypada 65-lecie niemieckiej zbrodni w Ciepielowie. Powstał właśnie dokumentalny film o Polakach ratujących Żydów „Życie za życie”. Wkrótce ukaże się też książka. Kowalscy byli tylko jedną z czterech rodzin, które żywcem spłonęły tego dnia w gminie Ciepielów. Niemcy zamordowali tam 33 osoby. W większości dzieci. Na zachodzie Europy Niemcy nie karali śmiercią za pomaganie Żydom. Mimo to było tam niewielu chętnych do ich ukrywania. A nawet gorzej: francuski rząd Vichy, który współpracował z Hitlerem, z własnej inicjatywy kazał wyłapywać Żydów i dostarczać ich Niemcom. Tymczasem Polaków Niemcy zabijali nawet za podanie Żydom stłoczonym w pociągu wiadra wody. Mimo to właśnie Polacy dostali najwięcej medali „Sprawiedliwy wśród narodów świata” za ratowanie Żydów: ponad 6 tysięcy. – Wiadomo, że około 2,5 tysiąca Polaków zapłaciło życiem za pomaganie Żydom. Z nazwiska jest znanych w przybliżeniu połowa z nich – mówi Mateusz Szpytma, historyk IPN, autor książki „Sprawiedliwi i ich świat”, która trafi do księgarń 20 grudnia. Szpytma opowiada w niej m.in. o rodzinie Ulmów z Markowej niedaleko Łańcuta. Niemcy w 1944 roku rozstrzelali ich, bo ukrywali na strychu ośmioro Żydów. Zginęły też dzieci Ulmów: Stasia, Basia, Władzio, Franuś, Antoś, Marysia i siódme w łonie matki. To był już dziewiąty miesiąc. Sąsiedzi pochowali ich nocą. „Kładąc do trumny zwłoki Wiktorii Ulmy stwierdziłem, że była ona w ciąży. Twierdzenie to opieram na tym, że z jej narządów rodnych było widać główkę i piersi dziecka” – zeznał po wojnie jeden z sąsiadów. Po morderstwie jeden z żandarmów, zgermanizowany Czech Joseph Kokott, powiedział po polsku do sąsiadów ofiar: „Patrzcie, jak polskie świnie giną – które przechowują Żydów”. Niemce jadą! Kowalscy z Ciepielowa i ich sąsiedzi zostali zabici jeszcze okrutniej. Żyją jeszcze ludzie, którzy to pamiętają. Marian Kosior z Rekówki koło Ciepielowa miał wtedy 12 lat. O poranku starszy brat kazał mu pobiec z ostrzeżeniem do krewnych w drugiej części wsi, że jadą do nich Niemcy. Tak działał wtedy swoisty system alarmowy: Polacy pracujący w urzędzie gminy czasem wiedzieli z wyprzedzeniem, co ma się stać. W niemieckiej żandarmerii w Ciepielowie służył też przez pewien czas mówiący po polsku Ślązak, który współpracował z miejscowymi chłopami. Marian rzucił się więc do szalonego biegu przez pola. Po kilku minutach dotarł do domu Skoczylasów. Mieszkali w nim też Stanisław i Marianna Kosiorowie z dziećmi, kuzynami Mariana. Chłopak zwrócił uwagę, że czarny pies, który pilnował obejścia Skoczylasów, strasznie ujadał. Jeszcze kilkanaście kroków i zadyszany Marian wpadł do sieni. – Ale w mieszkaniu już były Niemce. I co tu powiedzieć? Taka mi przyszła myśl, że powiedziałem, że po pieniądze przyszedłem – wspomina dziś Marian Kosior. Stryj Mariana, Stanisław Kosior stał, trzymając na ręku dziecko. – Stryjo powiedział: „nie mom pieniędzy”. Wtedy Niemce kazały mi usiąść na ławce i czekać – mówi pan Marian. Oczekiwanie trwało wiele godzin. Niemieccy żandarmi czekali, aż do domu wrócą Skoczylasowie, którzy pojechali pracować do sąsiedniej wsi. – W końcu jeden Niemiec poszwargotoł, poszwargotoł, i mnie puściły. Niemce kazały mi iść do domu. Wszedłem na górkę, patrzę: a tam już się pali – mówi pan Marian. To, co się tam stało, widziała też z daleka Zofia Pliwka, sąsiadka. Miała siedem lat. – Moja siostra Henryka poszła tam odwiedzić wuja, zanim się wszystko zaczęło. I już jej nie wypuścili. Miała 13 lat – wspomina. – Poszłam tam, wołałam: „Heńka, wracaj do domu!”. Ale w sieni na krześle siedzioł Niemiec i mnie do środka nie wpuścił – mówi. W końcu nad stodołą Skoczylasów pojawił się dym. Zosia jeszcze nie przypuszczała, że w środku zostali zamknięci ludzie. W tym także jej siostra. Też została spalona żywcem. Tylko dlatego, że zaplątała się między dzieci Skoczylasów i Kosiorów, którzy pomagali Żydom. Dwóm zamkniętym w stodole chłopcom udało się jednak wyłamać jedną z desek. Wybiegli na zewnątrz. – Mietek uciekał w stronę drugiej części wsi, przez pole. A Jasio chciał uciekać do lasu, ale tam nie dobiegł – mówi pani Zofia. Niemieccy żandarmi strzelali do chłopców, jak do zajęcy. Trafili. – Mietka zostawili na polu, a ciało Jasia wrzucili z powrotem do ognia – mówi ich kuzyn Marian Kosior. – Jasio miał 10 albo 11 lat. Mietek był jeszcze młodszy – dodaje. Ocalało jednak dwoje dzieci, których nie było wtedy w domu: Bronia i Józek. W jaki sposób pomagała Żydom ich rodzina? Nie było to ukrywanie na stałe. Gospodarze czasami ich nakarmili, czasem pozwalali przenocować w piwnicy. To Niemcom wystarczyło, żeby chłopów ukarać śmiercią. Janek ratuje życie Gdyby dziadek nauczycielki polskiego Agnieszki Kowalskiej nie wyszedł wtedy wcześniej do pracy, nie spotkalibyśmy się z nią dzisiaj. Był świt 6 grudnia 1942 roku. Dziadek nazywał się Janek. Miał 17 lat. Działo się to w Ciepielowie. – Mój dziadek uczył się szyć. Ponieważ przed świętami było tego szycia więcej, musiał pójść do pracy wcześniej – mówi Agnieszka. – To było dwa domy dalej. Więc wszystko, co później się stało, dziadek widział przez okno – dodaje. Żydów ukrywał Piotr Obuchiewicz. Pomagał mu jego szwagier, Adam Kowalski, pradziadek Agnieszki. Siostrzenica Adama, Maria Bielecka, w 1968 roku w rozmowie z dziennikarzem Tygodnika Katolików WTK wspominała: „Któregoś dnia podpatrzyłam tajemnicę zagrody Kowalskich. Nos w nos wlazłam na dwoje ludzi, których obecność tam przez skórę wyczuwałam. Była to Elka Cukier i jej narzeczony, lekarz Berek Pinches, syn ciepielowskiego krawca. Odskoczyliśmy od siebie bez słowa, choć znaliśmy się wzajemnie”. Maria Bielecka opowiedziała o tym spotkaniu z Żydami swojej mamie. Mama bardzo długo milczała. A kiedy w końcu się odezwała, zaczęła cytować Biblię. Powiedziała, że jej brat i szwagier zachowują się tak, jak przystało na chrześcijan. „Prawda, mogą za to zapłacić głową swoją, moją i twoją. Trudno. Zrozum, tak musi być” – stwierdziła i zabroniła córce o tym mówić. 6 grudnia domy Kowalskich i Obuchiewiczów otoczyła jednak niemiecka żandarmeria. Złapanych Żydów, a potem Kowalskich przeprowadzili do domu Obuchiewiczów. Sąsiedzi widzieli, że na przedzie szedł Adam, trzymając za ręce synów Heńka i Stefana. Dziewczyny, Zosia i Janka w swoich nowych oficerkach, szły same. Bronia, żona Adama niosła Tadka, który miał dopiero rok. Chyba przeczuwała, na co się zanosi, bo w drzwiach domu Obuchiewiczów nagle spróbowała podać Tadka stojącemu najbliższej Niemcowi. Żandarm w odpowiedzi popchnął ją tak silnie, że Bronka odbiła się od futryny i poleciała do wnętrza domu. Niemcy zatrzasnęli drzwi i unieruchomili klamkę drutem. A później podpalili dom. Miał strzechę, więc zaraz zamienił się w wielką pochodnię. Ze środka wyrwała się tylko 14-letnia Janka, prawdopodobnie już poparzona. Zastrzelili ją i za warkocz zawlekli z powrotem w płomienie. – Mój dziadek chciał biec na pomoc, ale sąsiedzi go przytrzymali. Dlatego przeżył. Ale nigdy tego wydarzenia nie wspominał – mówi Agnieszka Kowalska. – Po tym wydarzeniu błąkał się po okolicy i ukrywał się. Ludzie bali się mu pomóc. Zanim zmarł w 2004 roku, opowiedział mi, jak kiedyś schował się przed Niemcami w kupie gnoju – dodaje. Kto ich wydał? Dlaczego Niemcy działali aż z takim zezwierzęceniem? – Zrobili to specjalnie w tak straszny sposób, żeby zastraszyć okoliczną ludność. I to im się udało – uważa dr Sebastian Piątkowski, historyk z Archiwum Państwowego w Radomiu. – Później w tej okolicy ludzie bali się udzielać pomocy Żydom. Gdybym wtedy tam mieszkał, miał żonę i kilkoro dzieci, to sam nie wiem, jak zachowałbym się po tych przerażających represjach – mówi. Jakimi motywacjami kierowali się ludzie, którzy pomagali Żydom? Jednych do pomocy popchnęła wierność chrześcijańskim zasadom. Inni próbowali się na nieszczęsnych Żydach wzbogacić, żądali za pomoc pieniędzy i kosztowności. Tak mogło być w przypadku granatowego policjanta z Łańcuta, Polaka. Przez pewien czas pomagał żydowskiej rodzinie Szallów. Znali się świetnie sprzed wojny. Ale gdy ukrywanie Żydów stało się naprawdę niebezpieczne, policjant kazał im szukać innej kryjówki. Szallowie znaleźli ją u polskiej rodziny Ulmów w Markowej. Na tym jednak sprawa się nie skończyła. Żydzi domagali się od policjanta zwrotu majątku, który u niego pozostawili. Wiele wskazuje na to, że ten polski policjant wskazał wtedy Niemcom dom Ulmów. A wtedy Niemcy zastrzelili i Żydów, i ukrywających ich Polaków wraz z dziećmi. A kto wydał Kowalskich, Obuchiewiczów, Kosiorów i Skoczylasów z Ciepielowa? Krążyły najróżniejsze domysły. Ktoś twierdził, że zdradzili sąsiedzi, którzy widzieli ślady na śniegu, prowadzące do gospodarstw z sąsiedniego lasu. Lasu, w którym ukrywali się Żydzi. Według tej wersji, chłopi potrafili wydać sąsiada nawet za worek cukru na bimber. Dr Piątkowski wątpi w to jednak. – Choć donosicielstwo wśród sąsiadów się zdarzało, to nie było powszechne. Przejrzałem 1200 teczek podejrzanych o kolaborację z Niemcami. I nie trafiłem tam na przypadek, aby ktoś wydał sąsiada – twierdzi. – Zachował się za to raport niemieckiej żandarmerii z akcji likwidowania żydowskich obozowisk w lesie. Jest tam zdanie: „tego Żyda jeszcze nie zastrzeliliśmy, żeby udzielił nam kolejnych informacji”. Chcąc ratować życie, schwytani Żydzi też mogli wydawać ludzi, którzy im pomagali – mówi. I podkreśla, że trudno potępiać człowieka, poddanego takiej presji. Ocalony Dawid Zdaniem Piątkowskiego, w okolicach Ciepielowa Polacy pomagali Żydom przede wszystkim bezinteresownie. Choćby dlatego, że Żydzi z tych stron należeli do bardzo ubogich. Nawet gdyby od nich tego żądano, nie byli w stanie wiele płacić za pomoc. Tymczasem wielu mieszkańców Ciepielowa ciągle dzieliło się z Żydami żywnością. To urwało się po 6 grudnia 1942 roku. Dlatego ukrywający się w okolicy Żydzi końca wojny nie doczekali. Z jednym wyjątkiem. W samym środku Ciepielowa, przy rynku, w schronie pod stodołą całą okupację przeżył Żyd Dawid Sankowicz. – Przyjaźnił się z moim ojcem Stanisławem – mówi Lech Lewandowski, kierownik ciepielowskiego oddziału Banku Spółdzielczego. – Miał w schronie ciasno. Ale ze schronu prowadził tunel do sadu wiśniowego – dodaje. Dawid wychodził tamtędy tylko nocą, żeby rozprostować kości. Z Polakiem Stanisławem przyjaźnił się, bo obaj byli szewcami. – Ojciec znał też rodziców Dawida. Kiedy Niemcy ich ciężko pobili, prowadził ich nocą do lekarza. Ale oni nie wytrzymali ukrywania się i sami oddali się w ręce żandarmów – mówi Lewandowski. W 1945 roku, kiedy pod wioskę dotarli Rosjanie, Stanisław jak co dzień poszedł do stodoły z jedzeniem dla Dawida. Na podwórku jednak dostał zabłąkanym pociskiem w krocze. Zginął na kilka dni przed ucieczką Niemców. Ale Dawid przeżył. Do śmierci w 1982 roku korespondował z wdową po Stanisławie, a potem z jego synami. Przysyłał im pomarańcze. Prosił o wysłanie mu polskich grzybów. Kiedyś napisał Lechowi: „Jeśli będzie pan kiedyś w Hajfie, przyjmiemy pana jak własnego syna”. Relacje o ratowaniu Żydów można wysyłać na stronę internetową: www.zyciezazycie.pl Przemysław Kucharczak

?ródło: http://media.wp.pl/kat,33714,wid,9468569,wiadomosc.html?P%5Bpage%5D=1

ten tekst powinni dawać za darmo przy zakupie książek niejakiego Grossa.

Sob 08 Gru, 2007 15:06

Gross jest jednym z tych, którzy widzą świat w dwóch kolorach. Pierwszą książką udało mu się zaistnieć, więc próbuje dalej zarabiać kasę.
Polacy są jak każdy inny naród. Są wsród nich "Sprawiedliwi..." i ci, którzy zapłacili za to życiem i tego zaszczytnego tytułu nigdy nie dostaną. Są też szmalcownicy i ci którzy mordowali w Jedwabnem i innych wsiach i miasteczkach, jednak chyba znikomy wśród nich był odsetek ideologiczny. Większość robiła to po prostu w celach rabunkowych.
Ponad 1/4 wszystkich "Sprawiedliwych.." to Polacy, ale są wśród nich (w kolejności) Holendrzy, Francuzi i Ukraińcy itd. Nawet Niemcy. Czyli narody, których władze pomagały w eksterminacji Żydów. Świadczy to o tym, że bycie porządnym człowiekiem jest wartością internacjonalną i ie jest zależne od polityki władz. Podobnie jak bycie świnią i bydlakiem.

I to jest właśnie sposób w jaki powinniśmy walczyć ze steoretypami. Zamiast się obrażać na wszystkich, bo my to "rycerze najjaśniejszej panienki", przedstawiać fakty i obalać mity.
_________________
Prawo Balaniego:
Jak długo trwa minuta, zależy od tego, po której stronie drzwi toalety się znajdujesz.

http://www.powrotlegendy.pl/

Sob 08 Gru, 2007 16:50

maxikasek;

Cytat:

Ponad 1/4 wszystkich "Sprawiedliwych.." to Polacy,

Włąsciwie to wystarczy za cały komentarz . Jednak świadomośc tego faktu wśród młodzieży izraelskiej jest mała , bardzo mała.

Sob 08 Gru, 2007 20:22

Mój świętej pamięci wuj ukrywał w swoim domu w małym miasteczku 3 żydów przez czas, kiedy we wrześniu 39 byli w nim niemcy. Potem w ramach przyjaźni weszli bolszewicy. I ukrywani żydzi....pobiegli do czerezwyczajki . I wuj cudem uniknął aresztowania a jego dom i sklep władza ludowa przejęła. A w jej imieniu jeden z ukrywanych.
Tak to bywało.
zdrówko
_________________

Sob 08 Gru, 2007 22:51

Cytat:

Tak to bywało.

Lepiej byłoby napisać, że tak TEŻ bywało. Bo sam przyznasz, że nie była to reguła.
M.in. takie wydarzenia jak opisałeś były tłem do tego, co zdarzyło się w Jedwabnym (chociaż ta zbrodnia nie została do końca wyjaśniona i do dziś budzi kontrowersje, ale to zupełnie inny temat).
Pozdrawiam!

Nie 09 Gru, 2007 0:25

Cytat:

M.in. takie wydarzenia jak opisałeś były tłem do tego, co zdarzyło się w Jedwabnym

Moim zdaniem tłem mordu w Jedwabnem był zwykły rabunek. Bo bogaci Żydzi nie współpracowali z NKWD (przypinam, że Czerezwyczajki nie było od 1921 roku; choć wiem że to tylko zmiana nazwy), zaś potem plądrowano ich domy, a nie biedoty która współpracowała.
I rację ma Piotrek, że tak też bywało. A nie było to regułą. Moich dwóch dziadków wydali sąsiedzi-Polacy, obydwaj załatwili porachunki sprzed wojny. Dom mojej matki, kiedy z babką była na polu w 1946 okradł też Polak, wywieźli wszystko- zostawili tylko gołe ściany (to przeważyło m.in. za wyjazdem na Ziemie Wyzyskane). Czy to oznacza że wszyscy Polacy są tacy? Więc proszę nie uogólniajmy.
PS
Już nie robię OT. Sorki
_________________
Prawo Balaniego:
Jak długo trwa minuta, zależy od tego, po której stronie drzwi toalety się znajdujesz.

http://www.powrotlegendy.pl/

Nie 09 Gru, 2007 0:54

Cytat:

Moim zdaniem tłem mordu w Jedwabnem był zwykły rabunek. Bo bogaci Żydzi nie współpracowali z NKWD

Z tego co czytałem, powodem tego mordu było to, że Zydzi denuncjowali Polaków po wkroczeniu na te tereny NKWD. Poza tym bogaci Żydzi w małym, zapyziałym miasteczku na wschodzie? Tam mieszkała raczej biedota. Bogaci Żydzi żyli przeważnie w miastach.

Nie 09 Gru, 2007 1:02

Biedota nie miała futer. A są opisy (i to nie Grossa) jak główni "bohaterowie" tamtych wydarzeń paradowali później w takowych należących wcześniej do miejscowych Żydów. Pisząc "bogaci" nie miałem na myśli łódzkich fabrykantów . DLa chłopów, ktoś kto miał porządne pierzyny w domu czy oficerki na nogach to już bogacz. Moja matula urodziła się przed wojną i tak wspomina tamte czasy, a mieszkała pod W-wą. To jak musieli myśleć ci na wschodzie, gdzie bieda była większa. Szewc czy krawiec dla nich byl już bogaczem.
Denuncjacje czy utworzenie milicji przez niektórych z Żydów wg mnie było tylko pretekstem, dla usprawiedliwienia rabunku. Bo gdyby to był prawdziwy powód- zabiliby tylko winowajców, a nie dzieci.
Niemcy im dali wolną rękę, obiecali się nie wtrącać, w dodatku mieli wieści w innych miasteczek jak ich znajomi się "obłowili". Dodaj do tego silne wpływy endeckie w tym rejonie. I mamy już gotową receptę. A zawsze znajdzie się kilkunastu chętnych.
_________________
Prawo Balaniego:
Jak długo trwa minuta, zależy od tego, po której stronie drzwi toalety się znajdujesz.

http://www.powrotlegendy.pl/

Nie 09 Gru, 2007 1:27

Cytat:

ten tekst powinni dawać za darmo przy zakupie książek niejakiego Grossa.

Cytat:

I to jest właśnie sposób w jaki powinniśmy walczyć ze steoretypami. Zamiast się obrażać na wszystkich, bo my to "rycerze najjaśniejszej panienki", przedstawiać fakty i obalać mity.

Cytat:

Jednak świadomośc tego faktu wśród młodzieży izraelskiej jest mała , bardzo mała.

Przepraszam za te cytaty, ja bym poszedł dalej ten list każdemu Żydowi na wycieczce w Polsce bym dawał. Bo jak kiedyś widziałem w telewizji jednego pana po 60 który na pytanie jak Polacy zabijali Żydów pomagali Niemcom w Tykocinie nie potrafił odpowiedzieć tylko zrobił obrót i poszedł sobie (a wcześniej był tego tak pewien bo mu kolega opowiedział co się działo). A mnie np zastanawia czemu taki Gross czy jak mu tam pisze jedną niedorobioną książkę i afera a nasze kolejne rządy IPN i inne organy nie umieją skutecznie dbać o wizerunek Polaków ratujących Żydów i tak nie udolnie to łamanie tych wszystkich złych stereotypów idzie.

Cytat:

I wuj cudem uniknął aresztowania a jego dom i sklep władza ludowa przejęła. A w jej imieniu jeden z ukrywanych. Tak to bywało.

Różni ludzie byli równie dobrze jakiś Polak mógł przejąć. Ja np znam przypadek gdzie jeden z partyzantów z mojej okolicy po wojnie został wyciągnienty z wiezienia choć ciążyły na nim zarzuty między innymi dezercji z MO przynależności do AK walki z władzą ludową. Właśnie dlatego że przez całą wojnę przechowywali Żydówkę a ta miała znajomego Żyda w nadzorze więzienia na wysokim stanowisku i z wdzięczności posłużyła się znajomym że by pomóc wybawcy.

Nie 09 Gru, 2007 13:50

maxikasek napisał:

Ponad 1/4 wszystkich "Sprawiedliwych.." to Polacy

To fakt, który należy (szczególnie za granicą) podkreślać w celach PR-owych, zwłaszcza że czarna propaganda na temat Polaków - nazistowskich morderców z nieznanych mi przyczyn znajduje wielu "wyznawców".
Jednakże nie przeceniałbym jego rzeczywistego znaczenia.
O ile pamiętam, to jakieś 90% diaspory żydowskiej żyło przed wojną właśnie w Polsce (niech mnie ktoś poprawi jeśli się mylę) - stąd wysoka liczba "Sprawiedliwych" Polaków to efekt najzwyczajniej statystyczno-matematyczny. Polacy mieli po prostu więcej okazji do wykazania się...
_________________
Gdańskie odznaczenia i pieniądze
Gdańskie flagi, sztandary i inne weksylia

Nie 09 Gru, 2007 14:26

Piotrek;

Cytat:

tego co czytałem, powodem tego mordu było to, że Zydzi denuncjowali Polaków po wkroczeniu na te tereny NKWD

Problem współpracy i denucjacji dotyczył młodzieży żydowskiej . Posłużę sie cytatem doskonale ilustrującym ''udział'' Żydów w popieraniu komunizmu ; '' Wielu bolszewików jest Żydami , ale niewielu Żydów jest bolszewikami '' i to jest stwierdzenie najbliższe prawdy . Ateista , komunista, dla diaspory, Żydem nie był .

Nie 09 Gru, 2007 18:38

Piotrek:
nie TEŻ a właśnie bywało.
To Żydzi witali z czerwonymi flagami oswobodzicieli ze wschodu. Oni też w wielu wypadkach tworzyli 'polską' administrację cywilną tych ziem. Chociaż wśród tej chyba jednak większości byli tacy, którzy nie ześwinili się. W Stanisławowie mój dziadek ukrywał się przez kilka dni w rodzinie lekarza. Jego sąssiedzi ( też Żydzi) tworzyli 'lepszy' świat razem z bojcami i czekistami.
Mój dziadek ( wtedy dowódca kompanii ) w walkach w 1939 roku miał pod swoją komendą kilkunastu Żydów, z których zdecydowana większość była dzielnymi żołnierzami. Z kilkoma spotkał się też w czasie działalności konspiracyjnej i partyzantce.
Moja najbliższa rodzinia kilkakrotnie udzielała schronienia takim ludziom ( np w Krakowie). Ale pozostawał strach, że po wpadce taka osoba wszystko wyśpiewa i będzie źle.
Zdrówko
_________________

Wto 11 Gru, 2007 9:42