Hiszpania

Patrycja Domejko-Kozera jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie historii. Jej zainteresowania naukowo-badawcze koncentrują się na problematyce polityki zagranicznej Hiszpanii po 1975 roku. Kilka lat temu opublikowała głośną książkę Polityka bezpieczeństwa Hiszpanii w latach 1992-2004 (2006). Teraz ukazała się jej kolejne dzieło, monografia:

Polityka zagraniczna Hiszpanii
w okresie rządów Felipe Gonzáleza
(1982-1996)

Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2012
ISBN 978-83-7507-098-9
format B5, s. 311, tabele, wykresy, bibliografia, indeks osobowy

Kilkunastoletni okres rządów Felipe Gonzáleza miał fundamentalne znaczenie dla polityki zagranicznej współczesnej Hiszpanii. W czasie rządów socjalistów zostały stworzone podstawy tej polityki – nastąpiło znaczne umocnienie pozycji Hiszpanii na arenie międzynarodowej. Po latach izolacji i odgrywania podrzędnej roli w stosunkach międzynarodowych Hiszpania stała się równoprawnym partnerem w Europie.

Doświadczenia hiszpańskie są także interesujące z powodu pewnych podobieństw do sytuacji Polski. Hiszpania od połowy lat 80., a także później, w okresie rządów Felipe Gonzáleza, podobnie jak Polska w latach 90., rozpoczęła budowę swojej pozycji międzynarodowej jako pełnoprawny członek gospodarczej i politycznej wspólnoty demokratycznych państw europejskich.



SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I. Hiszpania w okresie transición democrática (1975‑1982)

I. Dziedzictwo epoki frankizmu
1. Sytuacja polityczna
2. Sytuacja gospodarcza i społeczna
3. Pozycja na arenie międzynarodowej
3.1. Stosunki z USA w dziedzinie obrony i relacje z NATO
3.2. Stosunki z WE
3.3. Stosunki bilateralne z Francją, RFN i Wielką Brytanią
3.4. Relacje z Ameryką Łacińską
3.5. Dekolonizacja Sahary Zachodniej
3.6. Stosunki Hiszpanii z krajami bloku wschodniego
3.7. Relacje z Watykanem
II. W kierunku demokracji
III. Przebudowa i główne problemy polityki zagranicznej Hiszpanii po 1975 r.
1. Ośrodki tworzenia polityki zagranicznej
2. Integracja Hiszpanii z Europą Zachodnią
3. Zmiany w polityce bezpieczeństwa
3.1. Sojusz wojskowy z USA
3.2. Akcesja do NATO
4. Kształtowanie relacji bilateralnych z Francją, RFN, Wielką Brytanią, Włochami i Portugalią
5. Uregulowanie stosunków z krajami bloku wschodniego
6. Nowa strategia w stosunkach z państwami Ameryki Łacińskiej
7. Problemy polityki śródziemnomorskiej
IV. PSOE wobec problemów hiszpańskiej polityki zagranicznej. Od opozycji do objęcia rządów
1. Ewolucja ideologiczna PSOE. Wizja polityki zagranicznej
2. Stosunek do polityki zagranicznej rządów prawicowych
3. Przejęcie steru polityki zagranicznej przez rząd Felipe Gonzáleza
Wnioski

Rozdział II. Stosunki Hiszpanii z WE/UE w okresie rządów Felipe Gonzáleza (1982‑1996)

I. Negocjacje akcesyjne po dojściu do władzy socjalistów
1. Ekipa negocjacyjna rządu socjalistów
2. Stosunki z najważniejszymi partnerami
3. Przebieg rokowań
4. Wynik negocjacji
5. Bezpośrednie skutki negocjacji akcesyjnych i przystąpienia do WE
II. Hiszpania w WE w latach 1986‑1989
III. Hiszpania w WE/UE w latach 1990‑1996
1. Stanowisko hiszpańskie na konferencjach międzyrządowych – grudzień 1990‑grudzień 1991
2. Hiszpania wobec perspektywy rozszerzenia UE o Austrię, Finlandię, Szwecję i Norwegię
3. Prezydencja w 1995 roku
4. Stanowisko hiszpańskie wobec Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
5. Hiszpania a inicjatywy w ramach III filaru Unii Europejskiej
Wnioski

Rozdział III. Stosunki Hiszpanii z partnerami zachodnioeuropejskimi (1982‑1996)

I. Stosunki z Francją
1. Stanowisko Francji wobec terroryzmu baskijskiego
2. Intensyfikacja relacji politycznych i gospodarczych
3. Hiszpania i Francja jako partnerzy na forum WE/UE
II. Stosunki z RFN
III. Stosunki z Wielką Brytanią
IV. Relacje Madryt – Lizbona
V. Stosunki z Włochami
Wnioski

Rozdział IV. Zmiany w polityce bezpieczeństwa. Od doktrynerstwa do realizmu

I. Hiszpania a NATO
1. Określenie miejsca Hiszpanii w NATO (1982‑1992)
2. Hiszpania w NATO 1992‑1996
3. Dialog Śródziemnomorski NATO
II. Stosunki Hiszpanii z USA w dziedzinie bezpieczeństwa. Kwestia baz amerykańskich na terytorium Hiszpanii
III. Hiszpania a UZE i wielonarodowe siły europejskie
1. Integracja Hiszpanii z Unią Zachodnioeuropejską
2. Dialog Śródziemnomorski UZE
3. Hiszpania wobec ewolucji UZE i jej związków z UE
4. Hiszpania a wielonarodowe siły europejskie
IV. Stanowisko wobec konfliktu w Zatoce Perskiej
V. Aktywność w ONZ i KBWE
1. Aktywność na forum ONZ
2. Aktywność na forum Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
Wnioski

Rozdział V. Polityka Hiszpanii wobec krajów Ameryki Łacińskiej

I. Polityka Hiszpanii wobec Ameryki Łacińskiej – wymiar bilateralny
1. Stosunki z krajami „południowego stożka” (Argentyna, Chile, Paragwaj, Urugwaj)
2. Stosunki z pozostałymi krajami
II. Ewolucja stanowiska hiszpańskiego wobec konfliktów w Ameryce Środkowej
III. Stanowisko Hiszpanii jako państwa członkowskiego WE wobec Ameryki Łacińskiej
1. Stosunki WE z Ameryką Łacińską przed akcesją Hiszpanii
2. Rola Madrytu w kształtowaniu polityki WE/UE wobec Ameryki Łacińskiej
IV. Współpraca „wspólnoty iberoamerykańskiej”
V. Stosunki gospodarcze
1. Handel
2. Inwestycje
3. Pomoc dla rozwoju
Wnioski

Rozdział VI. Polityka śródziemnomorska Hiszpanii w latach 1982‑1996

I. Koncepcja „polityki całościowej” PSOE wobec Maghrebu
II. Dwustronne stosunki polityczne
1. Maroko
1.1. Hiszpania a spór o Saharę Zachodnią
1.2. Sprawa Ceuty i Melilli
1.3. Współpraca polityczna
1.4. Współpraca wojskowa
1.5. Stosunki gospodarcze
2. Algieria
2.1. Stosunki gospodarcze: konflikt w sprawie dostaw gazu
2.2. Hiszpania a konflikt wewnętrzny w Algierii
3. Libia
4. Tunezja
5. Mauretania
III. Regionalne inicjatywy multilateralne
1. Grupa 5 + 5
2. Hiszpańsko‑włoska propozycja Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Regionie Śródziemnomorskim
3. Inne inicjatywy regionalne
IV. Rola Hiszpanii w śródziemnomorskiej polityce WE/UE
V. Przesłanki i znaczenie nawiązania stosunków dyplomatycznych z Izraelem
Wnioski

Rozdział VII. Polityka Hiszpanii wobec ZSRR/Rosji i państw Europy Środkowo‑Wschodniej

I. Stosunki Hiszpanii z ZSRR i krajami EŚW przed rozpadem bloku wschodniego
II. Stanowisko Madrytu wobec przemian na wschodzie kontynentu po 1989 r.
1. Przemiany Jesieni Narodów 1989 r.
2. Stanowisko wobec rozpadu ZSRR
3. Reakcja na przemiany w EŚW
III. Hiszpania wobec aspiracji państw EŚW do członkostwa w NATO i UE

Wnioski
Zakończenie
Wykaz źródeł i literatury

Indeks osób

Abdallah, Georges Ibrahim 109
Abdelazziz, Mohamed 62
Abril Martorell, Fernando 42
Acedo Manteola, Manuel 154
Agnelli, Susana 125, 140, 253, 256
Alfons XIII 21
Alfonsin, Raul 172, 173
Allende, Salvador 32
Almunia Amann, Joaquín 286
Amato, Giuliano 125
Andreotti, Giulio 85, 125, 153
Arafat, Jaser 258, 259
Arias, Oscar 173, 181
Arias Navarro, Carlos 21, 22, 36, 44, 45, 73
Arzú, Álvaro 179
Aznar López, José María 16, 97, 136, 287
Azocar, Aylwin Patricio 173

Barrionuevo Peña, José 97, 224, 287
Bartholomew, Reginald 144
Basri, Driss 225
Bassols, Raimundo 16, 34, 82, 83
Ben Ali, Zin Al‑Abidin 157, 245
Bendjedid, Chadli 62, 157, 237, 239, 240
Benhadj, Ali 239
Berlusconi, Silvio 125
Betancur, Belisario 173
Bossano, Joe 117, 120
Boumédienne, Houari 62
Boyer, Miguel 131, 238
Brandt, Willy 25, 30
Bucetta, Mohamed 157, 225
Busquets, Julio 69

Caetano, Marcelo 57
Cajal, Máximo 16, 144, 145
Calvo Sotelo Bustelo, Leopoldo 42, 43, 45, 50, 52, 54‑56, 58, 62, 66, 73, 77, 78, 115, 258
Carington, Peter (Lord Carrington) 54, 146
Carnero, Carlos 278
Carrero Blanco, Luis, 22, 36
Carrillo, Santiago 24, 38, 64
Castro, Fidel 60, 176‑178, 196
Cavaço Silva, Aníbal 122, 123
Cheysson, Claude 82
Chirac, Jacques 109, 152
Ciampi, Carlo Azeglio 125
Claes, Willy 278
Clinton, Bill 17, 101, 140
Craxi, Bettino 125
Cristiani, Alfred 184
Cubillo, Antonio 62, 68

de Areilza, José María 44, 45, 258
de Borbón y Battenberg, Don Juan 21, 22
de Borbón y Borbón, Juan Carlos 13, 15, 18, 21‑23, 35, 36, 39, 43, 45, 54, 60, 75, 77, 171, 174, 176, 200, 227, 273, 286
de Castiella Maíz, Fernando María 29, 31
de Esteban, Jorge 87
de la Madrid Hurtado, Miguel 195
de Madariaga, Salvador 74
de Michelis, Gianni 125, 249, 250
de Mita, Ciriaco Luigi 125
de Oliveira Guterres, António Manuel 122
de Oliveira Salazar, Antonio 57
de Piniés y Rubio, Jaime 16, 56
del Bosch, Milans 43
Delors, Jacques 90, 91, 93, 95, 97, 287
Dini, Lamberto 125
Duarte, Napoleon 184
Dudú, Aomar Mohamedi 223‑225

Ellemann‑Jensen, Uffe 140
Elorriaga Fernández, Gabriel 87
Elżbieta II 120
Enders, Thomas 144

Fabius, Laurent 108
Fanfani, Amintore 125
Farjani, Y. 244
Fayad, Álvaro 175
Febres, León 199
Feo, Julio 175
Fernández‑Miranda, Torcuato 36, 37
Fernández Ordoñez, Francisco 42, 51, 72‑75, 90, 112, 118, 125, 133, 137,
144, 146, 147, 149, 150, 156‑160, 165, 170, 174, 177, 182, 183, 187, 188, 192, 200, 222, 233, 240, 241, 247, 249, 250, 252, 258, 267, 269, 270, 272, 273‑274, 286
Ferrán, Gabriel 81
Filali, Abdellatif 225
Fraga Iribarne, Manuel 25
Franco, Francisco 13‑15, 18, 20‑25, 27‑32, 34‑39, 41, 46, 48, 49, 61, 63, 69, 73, 75‑76, 104, 139, 170, 211, 218, 257, 258, 263, 281
Fujimori, Alberto 174

Gil Lázaro, Ignacio 124
Giscard d’Estaing, Valery 52, 54, 82, 123
González Marquez, Felipe 13‑18, 24, 25, 29, 38, 64‑67, 69‑74, 80‑82, 84, 86, 87, 89‑95, 97, 100‑102, 104, 107‑109, 112, 114, 121‑123, 125, 126, 128‑137, 140, 141, 144, 146, 150, 156, 160, 161, 164‑178, 180‑184, 187, 188, 190, 192‑194, 198, 199, 203, 206, 209, 211, 212, 214, 216, 218, 219, 221, 224, 226, 227, 228, 234, 235, 237, 238, 241‑243, 254, 258‑262, 265, 267, 268, 273‑278, 281‑287
Gorbaczow, Michaił 267, 268, 279
Goria, Giovanni 125
Gromyko, Andriej 58
Guerra, Alfonso 67, 71, 131, 236, 237
Guerra, Juan 71
Gurria, José Ángel 195
Gutiérrez Mellado Manuel 38
Gutiérrez Menoyo Eloy 177

Haig, Alexander 49, 69, 179
Hassan II 32, 33, 157, 222‑227, 243, 286
Hassan, Joshua 120
Haughey, Charles 94
Havel, Vaclav 268
Howe, Geoffrey 116‑118
Hughes, John 131
Humbert Romero, Carlos 179
Hurd, Douglas 115
Hussein bin Talal 157

Ibrahimi, Taleb 220
Iglesias, Enrique V. 173
Iglesias, Pablo 24
Iglesias Argüelles, Gerardo 147
Insulza Salinas, José Miguel 198

Jaruzelski, Wojciech 272
Joulwan, George 139
Jørgensen, Anker 31
Juppé, Alain 196

Kadafi, Muammar 152, 242‑244, 262
Klibi, Chedli 259
Köhl, Helmut 82, 83, 112, 114, 152, 192, 254
Kreisky, Bruno 31

Lagos, Ricardo 173
Llopis Ferrándiz, Rodolfo 24
López‑Bravo de Castro, Gregorio 34, 35
López Raimundo, Gregorio 220, 232
Lubbers, Ruud 97, 140
Luns, Joseph 49, 50

Macías Nguema, Francisco 248
Mansito, Fernando 81
Marín, Manuel 81, 189, 195‑197, 213, 251, 254
Matutes, Abel 189, 198, 213, 251
Mauroy, Pierre 82, 108
Mazowiecki, Tadeusz 268, 273
Medina Ortega, Manuel 190
Meer de Ribera, Carlos 244
Menem, Carlos 209
Milosevič, Slobodan 287
Miranda, Carlos 137, 138
Mitterrand, François 52, 108, 180
Mohammed V 33
Montaner, Carlos Alberto 176
Morán López, Fernando 16, 17, 53, 55, 60, 63, 66, 70, 72, 73, 75, 81‑83, 85, 104, 107, 108, 110, 114‑118, 129‑131, 142‑144, 150, 164‑165, 170‑172, 180‑182, 187, 220, 226, 232, 236, 238, 243, 258, 260, 263, 285
Moratinos Cuyaubé, Miguel Angel 218, 260
Moreno, Rafael 204
Moto, Severo 248
Mubarak, Hosni 251

Natali, Lorenzo 46
Nenni, Pietro 25
Noriega, Manuel 182

Obiang Nguema Mbasogo, Teodoro 248
Oleksy, Józef 273, 275
Oliart, Alberto 50
Oreja, Marcelino 45, 54, 58, 258
Ortega, Daniel 181, 182
Ortí Bordás, José Miguel 119
Ospina, Iván Mariano 175

Palme, Olof 25, 31
Panas Segurado, Miguel Angel 243
Papandreu, Andreas 85, 144
Peña Gómez, José Francisco 67
Pérez, Carlos Andrés 176, 198
Pérez‑Llorca, José Pedro 45, 58
Pertini, Alessandro 56
Pinochet Ugarte, Augusto 60, 173, 186
Pinto Balsemão, Francisco 122
Pita da Veiga, Gabriel 39
Pons, Felix 178
Puig Antich, Salvador 22

Quesada Gómez, Agustín 184

Reagan, Ronald 68, 142, 143, 160, 179
Redman, Charles 147
Rodriguez de Miñon, Herrero 147, 177
Ruiz‑Giménez Cortés, Joaquín 25
Rupérez Rubio, Francisco Javier 51, 62, 146, 176, 251

Salem Oulk Salek, Mohamed 232
Salinas de Gortari, Carlos 193, 200
Sánchez García, Isidoro 253
Santer, Jacques 101
Serra, Narcis 130, 131, 158, 159, 240
Shultz, George 142, 144, 147
Skubiszewski, Krzysztof 273
Soares, Mário 57, 84, 122, 123
Solana de Madariaga, Javier 72, 74, 125, 137, 140, 150, 161, 165, 170, 222, 240, 242, 244, 251, 253, 255‑257, 273, 275, 276, 277, 278, 284, 286
Solana, Luis 69
Solano Aza, Miguel 173
Solbes, Pedro 81
Solchaga Catalán, Carlos 93, 97, 178
Somoza, Anastasio 67, 179
Stroessner, Alfredo 174
Suárez, Fernando 190
Suárez González, Adolfo 15, 36‑39, 41‑45, 54, 57‑63, 67, 73, 77, 78, 209, 258
Suárez Pertierra, Gustavo 137
Szewardnadze, Eduard 267

Tarradellas, Josep 38
Tejero Molina, Antonio 43
Thatcher, Margaret 17, 55, 56, 81, 91, 92, 115, 117, 120
Tierno Galván, Enrique 25, 38, 72

Vera, Rafael 287
Videla, Jorge Rafael 67
Villaescusa, Emilio 38
Villalonga Campos, Fernando 210
Villar y Ortiz de Urbina, Francisco 160, 227

Walter, Vernon 243
Wałęsa, Lech 273
Weinberger, Caspar 146, 149
Westendorp y Cabeza, Carlos 72, 74, 81, 98, 102, 191, 235, 256, 286
Willmann, Helmut 155
Wörner, Manfred 138

Zapatero, José Luis 286
Zerual, Liamin 241
link do opisu on-line

Nie 29 Sty, 2012 16:57