Inne Oblicza Historii :: Zobacz temat

Pochwał: 3 · Major Posty: 1908 Pochwał: 3 Skąd: Warszawa

Witam,
właśnie czytam sobie "Cichy Don", i książka ta zaintrygowała mnie pod jednym względem, mianowicie zacząłem zastanawiać się, kto służył w białej armii. To znaczy, jakie narodowości, a przede wszystkim - grupy społeczne. Bo to, że oficerowie carscy w większości poszli do białych - rozumiem. Ale kto tam nosił karabiny? Chłopi? Robotnicy? Dlaczego nie poszli do Sowietów?

Pochwał: 1 · Starszy Sierżant . Posty: 131 Pochwał: 1

Rdzeniem białych armii byli oficerowie, gł. porucznicy i chorążowie czasu wojny promowani w latach 1914-1917. Były całe pułki złożone z oficerów, w których np. pułkownik dowodził kompanią, a porucznicy nosili karabiny. Ci ludzie byli najbardziej zdeterminowani, bo ze strony bolszewików zagrażały im prześladowania. Oddziały oficerskie dominowały zwłaszcza na początku wojny domowej , w początkach 1918 - cały ruch białych liczył kilka, potem kilkanaście tysięcy ludzi (a tylu było mniej więcej oficerów zwolnionych ze starej armii przez bolszewików)

Drugim istotnym komponentem byli kozacy, przy czym walczyli oni bardziej o autonomię swoich krain kozackich niż o ustrój całej Rosji. Między przywództwem Kozaków Dońskich i Kubańskich a białymi generałami, zwł. Denikinem, dochodziło do licznych nieporozumień - uważa się je wręcz za jedną z głównych przyczyn klęski białych na froncie południowym w 1919.

Oczywiście podstawową masę żołnierzy, zwłaszcza w 1919 roku, tworzyli poborowi - chłopi i robotnicy, wcielani przymusowo. Ich motywacja była bardzo niska, stąd częste masowe dezercje i fantastyczne wahania stanu liczebnego białych armii - dywizja mogła liczyć w jednym miesiącu 9000, a w następnym 600 ludzi. W razie wzięcia do niewoli zwykli żołnierze byli na ogół wcielani do armii która ich zgarnęła. Dlatego przypadki że ktoś służył najpierw w Armii Czerwonej, potem w białej i potem znów w Czerwonej były powszechne. Zwykły żołnierz mógł zawsze powiedzieć że w poprzedniej armii był pod przymusem (bo tak po prostu było).

Biali działali i rekrutowali swoje armie głównie na obrzeżach Rosji, poza terenami rdzennie rosyjskimi, stąd ogromne problemy. Ruch białych obstawał przy idei Jednej Niepodzielnej Rosji nie chcąc poczynić najmniejszych nawet koncesji na rzecz narodów nierosyjskich (biali nawet Finlandię i Polskę uznawali za integralną część Rosji). Stąd następny zespół problemów - zawsze musieli walczyć na 2 fronty, z bolszewikami i z miejscowym ruchem narodowym (Denikin na Ukranie, Judenicz w Estonii itd.)

Z drugiej strony w białych armiach było sporo etnicznych oddziałów "ludów wojowniczych" - u Denikina byli ludzie z Kaukazu (Czeczeni i inni), Ungern-Sternberg miał pod swoją komendą głównie Buriatów, Mongołów itd. Oddziały te były bitne, ale walczyły w dużym stopniu dla łupów i często stwarzały więcej problemów niż korzyści. Ungern-Sternberg i jego koleżka Siemionow (ataman Kozaków Zabajkalskich, pół-Buriat) odwoływali się zresztą po części do azjatyckiego poczucia tożsamości, no ale to był margines ruchu białych.

Pochwał: 5

Można zdecydowanie polecić w temacie pozycję "Wojna domowa w Rosji" (Swain Geoffrey) - właśnie pod względem składu społecznego walczących armii jak i w ogóle szerszego niż przyjęty w naszej dośc antyrosyjskiej literaturze sposobu spojrzenia na genezę i przebieg konfliktu. Autor świetnie pokazuje zazwyczaj pomijany w literaturze wątek i szczegóły upadku rosyjskiej demokracji oraz szeroko ujęty problem chłopski.
Pozdrawiam

Pochwał: 35 · Użytkownik zbanowany Posty: 7599 Pochwał: 35

" Rosja Bolszewików" Richarda Pipesa, wyd. Magnum , pisze min. o ilości dezerterów z Armii Czerwonej, między 1919-1920 było to 2,6 mln. żołnierzy. Ludzie ci w pewnej, nieznanej, części zasilili wojska " białych".
To co różni obie armie, to podejście do dyscypliny. W armiach "białych" była ona bardziej liberalna, co zaskakiwało dezerterów z ACz
Innym problemem białych armii był nadmiar oficeró.Przykładowo, u Kołczaka było 2 tys. oficerów sztabowych na 140. tys. żołnierzy. Podczas gdy w czasie działań wojennych ( 1914-1917) 3 milionową kierowało 350 oficerów. Dodatkowym obciążeniem byli cywile, których armia żywiła. I tak armia Kołczaka utrzymywała ok. 800 tys. ludzi. Podczas gdy jej realna siła oscylowała w granicach 150. tys. żołnierzy. Tak, że bez względu na skład społeczny armii "białych" borykały się one z cała plagą problemów, które znacząco wpływały na ich siłę militarną.

Pochwał: 5

Chyba główna słabością wszelkiej maści armii "białych" była całkowita niezdolność do wypracowania jakiegoś atrakcyjnego dla szerokich mas społeczeństwa programu politycznego w tym w szczególności kwestii reprezentacji demokratycznych oraz reform rolnych z prawdziwego zdarzenia. W efekcie bardzo częstą popieranie "białych" odbywało się raczej na zasadzie samoobrony przed "czerwonymi" bez głębszego zaangażowania po stronie ugrupowania, które otwarcie głosiło przywrócenie starych porządków. Inaczej było co prawda za gen. Wrangla ale to już był prawdziwy Łabędzi Śpiew...

Pochwał: 3 · Lieutenant Posty: 513 Pochwał: 3 Skąd: Warszawa

Tak naprawdę problem był nawet z... kozakami, którzy popierali białych ale z jednej strony, byli nastawieni przede wszystkim na obronę swoich stanic, z drugiej grali na znaczą samorządność, wręcz quasi-samodzielność, co zdecydowanie nie podobało się tradycyjnemu "Szefostwu" białych armii dla których wszelkie koneksje w tym momencie "bez cara" były nie do pomyślenia.
Dochodził truizm, brak systemu administracyjnego jak i komunikacyjnego. Czerwoni zajmowali pozycje centralną i wykorzystywali jej atuty. Biali gdy tylko zbliżali się do centrum Rosji, natychmiast tracili swoje atuty (front się zagęszcza, z pozycji centralnej wszędzie blisko) i przegrywali mimo że wydawało się że "są już tuż tuż".
Wbrew pozorom obie armie miał problem z dezercją, bo armie powstańcze jak już wspomniano w wątku też nie cieszyły się przesadną dyscypliną a do tego były szalenie niejednolite gdzie wielu walczyło o swoje cele.

pzdr

Pochwał: 5

Witam,
Mimo, że temat baardzo stary to pozowlę sobie go odkurzyć aby zwrócić uwagę na książkę Orlando Figesa Tragedia Narodu Rewolucja rosyjska 1891-1924 czyli od początku ery Mikołaja II aż po śmierć Lenina.
Takie szersze ujęcie tematu połączone z ogromna erudycją autora min. w tytułowej kwestii białych armii pozwala na bardzo ciekawą kilkudniową "przygodę" z całokształtem zawiłych problemów przyczyn, przebiegu i skutków rewolucji. Polecam komuś kto lubi myśleć nie ulegając w ciemno propagandowym chwytom bo autor wyjasnia nawet skąd brały się Rosjanki w szlafrokach w teatrze jako bynajmniej nie bolszewicki zwyczaj Uśmiech

W ogóle lektura książki z całą mocą obnaża to jak mało wiemy na temat zarówno rosyjskiej kultury o obyczajowości jak i kluczowych okoliczności i bardzo ludzkich przyczyn samej rewolocji.
Pozdrawiam

Pochwał: 7

Zamówiłem sobie wspomniana ksiązkę Orlando Figesa, co ciekawe wydana po raz pierwszy w 1996r.

Pochwał: 5

W RP jak sporo dobrych książek można ją kupić w tanich księgarniach za jakieś 30 PLN Smutny

W ogóle smutnym przyczynkiem jest to, ze sporo naprawdę dobrych książek znaleźc można własnie tam (choć z drugiej strony to wcale nie jest tak źle dla kieszeni Uśmiech

)
Co do tej drugiej ksiażki Figesa to choć także jest dobra nie porusza tematu w tak szerokim zarysie jak Tragedia... stad też właśnie wątek białych armii wydaje mi się jednak lepiej omówiony własnie w Tragedii (choć istotnie jest mnie szczegółów w kwestii chłopskiej)
Po prostu - moim skromnym zdaniem Tragedia jest wyjątkowo ciekawą syntezą, która należy do takich trochę książek z wyższej półki - wnikliwych, syntetycznych ale napisanych rewelacyjnie wciągającym językiem z ogromną ilością szczegółów.
Ted1 jak już przeczytasz daj znać co o niej sądzisz.
Pozdrawiam