Inne Oblicza Historii :: Zobacz temat - Głogowskie fortyfikacje XVII

Pochwał: 1

Na tym stronie znajdują się opisy fortyfikacji w różnych miastach. Na uwagę zasługują również umocnienia w Głogowie.

Decyzja o budowie nowożytnych fortyfikacji zapadła w 1630 roku w czasie trwania wojny XXX-letniej. Gubernatorem Głogowa był w tym czasie hrabia Muntecucoli, który zlecił dwóm inżynierom – Marienbergowi i Gründlerowi wykonanie projektu twierdzy. Budowa umocnień w podstawowych zarysach zakończyła się w 1630 roku. Podczas budowy twierdzy zburzono rozlegle przedmieścia, ograniczając obszar miasta do średniowiecznych granic, wytyczonych murami miejskimi. W wyniku tego zniszczono 369 domów, 3 kościoły, 4 szpitale i szereg zagród, ogrodów itp... decyzja o budowie twierdzy okazała się tragedią dla miasta. Przed powstaniem fortyfikacji miasto liczyło ok. 20.000 mieszkańców, po ich budowie zaledwie 7.000.Głogowska twierdza posiadała system bastionowy. Każdy z bastionów miał swoją nazwę i tak wyliczając od strony zamku (północny – zachód):
Schloss
Dominicus
LöweSebastian
Leopold
Engel
Friedrich (pierwotnie Kreuz)
Ferdinand
Michael
Wolfgrube
Carl (zastąpił dwa inne Giesshütte i Mühl).
Twierdza była wielokrotnie przebudowywana i ulepszana. Po wojnie XXX-letniej kontynuowano rozbudowę wału głównego. Mimo tego wartość bojowa twierdzy nie była zbyt wielka. Często przechodziła ona z rąk do rąk. Jej pierwszy sprawdzian – szturm Sasów okazał się wielką porażką broniących się w twierdzy, gdyż zdobyta została bez straty jednego żołnierza. W czasie wojny XXX-letniej twierdza zmieniała posiadacza wielokrotnie.

W czasie I wojny śląskiej, w 1741 roku, twierdza została zajęta przez wojska pruskie. Szturm trwał 1 godzinę, w wyniku oblężenia zginęło 10 pruskich żołnierzy a 37 zostało rannych. Wojska austriackie stracili nieco więcej żołnierzy, oraz 58 armat, 5 moździerzy, 1300 centarów prochu i 21000 kul armatnich. Pruskim gubernatorem twierdzy został Christoph Wilchelm von Klackstein. Nowi gospodarze przystąpili do modernizacji twierdzy. Wykonano ją wg. projektu Gerharda Corneliusa Walravego. Twierdza posiadała bastiony, raveliny, nadszańce, a dzięki modernizacji wzbogaciła się m.in. o chodniki kontrminowe, kazamaty itp.

Stopniowo w twierdzy głogowskiej zaczęły pojawiać się nowe dzieła, odsunięte od twierdzy (system Montalemberta). Były to położony na wschód od miasta - Stern Schanze, oraz zlokalizowana na Ostrowie Tumskim - Wasser Redoute.

Pochwał: 3 · Major Posty: 1590 Pochwał: 3 Skąd: Wolsztyn / Użgorod

Jeżeli chodzi o Głogów to mimo, że o fortyfikacjach możemy mówić w czasie przeszłym to jednak pewne pozostałości po tym pięknym fortecznym obiekcie się zachowały. W latach 90 zajmował się nimi głogowski oddział Polskiego Towarzystwa Eksploracyjnego wspólnie z Towarzystwem Miłośników Głogowa. Akcja legalna zresztą trwała miesiąc i w jej trakcie spenetrowano chodniki Leopold bastion, a także "odkryto" drugi kompleks chodników (kontrminowych) wchodzących w skład Sebastian Bastion. Były próby wykorzystania pozostałej infrastruktury do ruchu turystycznego niestety fachowcy z AGH stwierdzili w ekspertyzie z roku 1998, że:
"ten zabytkowy fragment architektury fortyfikacyjnej nie spełnia wymogów bezpieczeństwa ruchu turystycznego z powodu nienormowego minimalnego wymiaru przekroju poprzecznego w świetle obudowy, a konieczność wykonania kosztownego zespołu dodatkowych chodników ewakuacyjnych wymagałoby dokładnego rozpoznania, szczególnie z uwagi na istniejące zabudowania na powierzchni terenu nad tymi wyrobiskami".
Ot wszystko, a szkoda bo upływ czasu robi swoje.
Jako ciekawostkę mogę jeszcze podać, że obiektem zaraz po wojnie interesowało się osławione Państwowe Przedsiębiorstwo Poszukiwań Terenowych.
Jeszcze na początku lat 80 istniała możliwość wejścia do części z opisywanych obiektów. Zmieniło to się po śmiertelnym wypadku jakiemu uległa dwójka chłopców.

Pochwał: 1

Siwy, fortyfikacje, które opisujesz wybudowano w 1934 roku, a ja napisałam o tych z XVII-XVIII w. ale to szczegół. Masz rację pozostałości fortyfikacji znajdują się jeszcze w Głogowie m.in wzdłuż torów kolejowych, na Ostrowie Tumskim, w jednym z parków i w fosie miejskiej. Tunele w fosie są zamnknięte dla turystów jednak w czerwcu 2004 roku Towarzystwo Ziemi Głogowskiej zorganizowało wycieczkę, w której miałam przyjemność uczestniczyć. Zwiedziliśmy wieżę artyleryjską na Ostrowie Tumskim oraz... specjalnie dla naszej wycieczki tymczasowo otworzono wejścia do tuneli w fosie. Nie dziwię się, że fortyfikacje nie spełniały wymogów bezpieczeństwa: w opuszczonych chodnikach było ciemno, zimno, powiewało zgnilizną, trasy były kręte, czyli jak w każdym zamkniętym dla szerokiego grona tunelu. Sale, o ile można to tak nazwać, miała wysokie sklepienia i nosiły w wyraźne ślady tego, iż niegdyś je penetrowano (np. wulgarne napisy na ścianach) Pamiętam, że kilku śmiałków natrafiło na bardzo wąski tunel. Postanowili się przeczołgać a na jego końcu spostrzegli... stojącą samotnie ławkę. Skąd tam się wzięła i kto ją przyniósł - nie wiadomo. Zaraz po wyjściu ostatnich uczestników wyprawy zamurowano ponownie wejście. Zostaliśmy wyróżnieni tym, że tylko my tam weszliśmy po tylu latach Bardzo szczęśliwy

Pochwał: 3 · Major Posty: 1590 Pochwał: 3 Skąd: Wolsztyn / Użgorod

Pochwał: 1

Przy lewym brzegu Odry zachowały się również podłużne, betonowe obwałowania, leżąće w ziemi. Jest ich jeszcze kilkanaście.

Pochwał: 3 · Major Posty: 1590 Pochwał: 3 Skąd: Wolsztyn / Użgorod

Wracając do samych pozostałości podziemi dawnych fortów, osobiście byłem w nich pod koniec lat 70 niestety była to raczej powierzchowna eksploracja odważnych małolatów. Był to okres "królestwa" aparatów ami, ewentualnie druh, a smiena bywała szczytem marzeń. Takim sprzętem można było fotki na powierzchni robić i nie zawsze "wyszły", znalazłem jednak fotki w pewnym artykule Przemysława Lewickiego pt. Chodniki pełne piasku myślę, że mogą być ilustracją do wątku.