Wewnętrzny pierścień toruńskiej twierdzy

Wschodnio - północny fragment miasta.


Znacznie większy obszar z google:


Zauważcie linię kolejową (ówcześnie określaną jako na Wystruć), która przez wiele kilometrów biegnie prosto, by nagle skręcić w lewo i wniknąć do twierdzy. Oto ten zakręt:


Czerwona prosta linia to linia ostrzału wzdłuż torów - stąd ten zakręt. Na powyższym zdjęciu widać odchodzący w prawo ślepy tor. Tor ten miał umożliwić wykolejenie pociągu wysłanego przeciwko twierdzy, a konkretnie - bramie kolejowej. Brama to te niebieskie kółka w googlu, a poniżej zdjęcie w środku:


Jest to jedyna do dziś zachowana XIX-wieczna brama Torunia. Brama kolejowa umożliwiała wjazd do twierdzy pociągom na linii dna fosy! Jak to wyglądało widać na rysunku (obok widać też idącą na poziomie wałów bramę drogową; stan po 1884):


Po wjechaniu do wnętrza twierdzy był dworzec (dzisiejszy Toruń Miasto) i widoczny dalej most przez Wisłę:


A tak wygląda brama od strony dworca:


Miejsce w którym zaczyna się na googlu czerwona linia, z lewej-dolnej strony, to działobitnia, niesłusznie opisywana w przewodnikach jako "laboratorium": (chodzi o ten zielony wzgórek za pierwszym słupkiem płotu)


Zielona strzałka pokazuje charakterystyczne załamanie wału, jest on skazamatowany a umieszczona na nim działobitnia umożliwiała ostrzał wzdłuż zespołu bram (widać to doskonale na pierwszym planie). Oto to załamanie:


Plan centrum miasta jako klasyczna twierdza bastionowa:


Staw Kaszownika, w prawym górnym rogu został do dziś częściowo zasypany, w międzyczasie przechodząc etap bycia rozdzielonym na dwa. Początkowo spiętrzał wodę dla młynów, na początku XIXw został zmodernizowany by móc zasilić fosę twierdzy. Oto co pozostało do dziś, na planie z googla zaznaczone żółtym kółkiem. Ogródki na wzniesieniu z lewej strony zdjęcia to stok bojowy z XIXw. (przestrzeń między murem miejskim a stawem, widoczna na pierwszym planie):


Na zdjęciu podwalnia (zbud. po 1878), zaznaczona w googlu żółtą kreską. Z prawej strony widać dwa niskie łuki:


Oto one, kawałek dalej widać trzeci. Są to wyloty wentylacyjne od magazynów prochowych. Wjazd do tegoż jest za znakiem drogowym, przed kolorowym murem:


Koszary - podwalnia z bliska:


W latach 1887-1892 powstały Urząd Prowiantowy i piekarnia forteczna. W googlu pomarańczowe kreski:


Fragment Urzędu Prowiantowego, w tle wspomniana wcześniej podwalnia-koszary:

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Ostatnio zmieniony przez IjonTihy dnia Pon 10 Sie, 2009 14:49, w całości zmieniany 3 razy

Pon 10 Sie, 2009 14:17

Fragment miasta bardziej na zachód:


Niebieska kreska pokazuje schron-podwalnię. Niebieskie kółko - miejsce gdzie stała Brama Chełmińska (Nowa; po roku 1884, już dwuprzejazdowa, rozbudowana na koszt wojska). Schron widać po lewej:


Z bliska:


A tak wyglądała brama (powyższy schron z lewej za drzewami):


Żółta linia pokazuje linię murów. Po ich usunięciu, powstał rząd budowli tzw. użyteczności publicznej, fragment do Placu Teatralnego:


i dalej:


Przed Centrum Sztuki Współczesnej zaznaczono, jak się ma budynek CSW do nowożytnych umocnień:


Tutaj zdjęcie poglądowe pokazujące: w fioletowym kółku Bastion V, w niebieskim kółku - Brama Chałmińska (Nowa), w żółtym kółku - wspomniany wyżej fragment skazamatowanej podwalni (tak samo zaznaczony na ostatnim googlu):


Budynek CSW, widok wzdłuż dawnej lini murów (konkretnie to budynki z prawej - stoją na fosie):


Plac Artylerii, w tle zielona górka to pozostałość wału między kleszczami 7 i 8 (zielone kółka na zdjęciu poglądowym i ostatnim googlu):


Pomarańczowe koło na zdjęciu poglądowym to fontanna będąca fragmentem średniowiecznej fosy. Z prawej widać fragment muru miejskiego (pomarańczowa kreska na ostatnim googlu), a z lewej w tle - budynek Banku Rzeszy (należący do pierścienia budynków publicznych wzniesionych po zasypaniu fos):


W tym miejscu stał barbakan, a potem min. gazownia. Jej resztki ścian widać z prawej wśród drzew i za stojącymi dwiema sylwetkami:


Gazownia, poprzednie foto było robione z końca ulicy, która tu odchodzi w prawo:


To Plac Rapackiego, widać przepust dla tramwajów (tzw. Łuk Cezara), z lewej budynek banku, z prawej pod drzewem w tle fontanna:


Widok w stronę przeciwną. Po pierwsze - z prawej pagórek to reszta Kleszcza 8 (zielone kółko na zdjęciu poglądowym, i dolny fragment zielonego kółka z ostatniego googla). Po drugie - słupy oświetleniowe są z żelbetonu i jest to pierwsze zastosowanie tego materiału w Toruniu (lata międzywojenne).

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Ostatnio zmieniony przez IjonTihy dnia Pon 10 Sie, 2009 14:45, w całości zmieniany 3 razy

Pon 10 Sie, 2009 14:19

Resztka Kleszcza 9, pozostała fosa która w dalekim tle skręca w prawo (czerwone kółko na zdjęciu poglądowym i ostatnim google):


Jako że spadek fos w stronę Wisły był znaczny, a i zasilająca fosy rzeczka mizerna - w czasie pokoju fosy były suche, a na czas wojny miały być zalane spiętrzoną wodą. Spiętrzenie uzyskiwano poprzez zamykanie staw w zespole grodz (było ich 6). Na zdjęciu Grodza V (na zdjęciu poglądowym mur wieńczący fortyfikacje od strony Wisły jest poniżej czerwonej kreski. Podwójna kreska pokazuje grodze - nr V i VI):


Tak to wyglądało w praktyce. Widok Grodzy V - z na dole i z lewej rysunku fosa sucha, woda wypływa przez dolne przepusty, z drugiej strony są one zamknięte, woda jest spiętrzona i przepływa przepustem alarmowym:


A tak to wygląda dzisiaj:


Widać resztki mechanizmu, ten otwór to właśnie przepust alarmowy (te kable to wymóg współczesności i przykład "sensownego" dbania o zabytki w Polsce - jak tu fotkę strzelić? bo sama grodza neidawno była odnawiana):


Tak to wygląda od drugiej strony:


A tak wyglądało kiedyś (okres międzywojenny). Nap pierwszym planie Grodza V, a tuż przed załomem muru - Grodza VI:


Widok z bliska, Grodza V:


Grodza VI, zasypana po likwidacji średniowiecznej fosy, potem jeszcze przy budowie mostu i Ślimaka Getyńskiego, nie ma przepustu alarmowego bo w tej fosie woda nie była spiętrzana (?):


Jeśli kogoś dziwią strzelnice w Grodzy, to nie jest to zwykły mur, lecz budynek przystosowany do prowadzenia ognia. Widok z mostu ukazujący szerokość (jak rozwiązano przepływ wody przez przepust alarmowy nad głowami strzelców - nie wiem, nie byłem w środku):

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Ostatnio zmieniony przez IjonTihy dnia Pon 10 Sie, 2009 14:46, w całości zmieniany 1 raz

Pon 10 Sie, 2009 14:21

Najpierw uzupełnienie:
Na południe od dworca PKS widać resztkę wału w kształcie spłaszczonej litery S. Jest to reszta zachodniego barku Bastionu IV przechodzącego w bramę Chełmińską (Nową). Tu widok na skraj od strony ronda i fotografowanej już wcześniej podwalni (z miejsca gdzie tuż przed 1910 rokiem przebito przez wały przejazd na północ, tworząc tzw. Bramę Kaszownika, dziś jest tam małe rondo):

A tu zbliżenie podwalni, parking z lewej to miejsce gdzie stał Wojenny Magazyn Prochowy II, bud. 1824, od 1880 osłonięta wałem ziemnym, mieściła 2200 cetnarów prochu (około 120 ton!):


I strona Wisły:
Obronnych koszar, będących jednocześnie kaponierą całego wiślanego frontu nie fotografowałem - są chyba zbyt dobrze znane. Potem "długo, długo nic" aż w końcu... kilkadziesiąt metrów na zachód od Bramy Mostowej, i kilka metrów od baszty, widać "nierówność" muru z dwiema strzelnicami. Jego oś pokrywała się z osią drewnianego mostu przez Wisłę, postawionego w 1863 (spłonął w 1877) po zerwaniu poprzedniego, w osi Bramy Mostowej, przez krę w roku 1853. Po obu mostach zostało nam fortyfikacyjne dzieło, które umożliwiało ostrzał wzdłuż mostu - stąd wysunięcie fragmentu muru aby zmieścić dwa działa.


Na wschód od Bramy Mostowej stał w pruskich czasach blokhauz. Do dziś zostało wejście do niego, i fragment ściany, wyraźnie odcinającej się od reszty muru. Widok od środka:

i od strony Wisły:


Wjazd na Bastion I i tzw Staw Komtura zajęty przez stajnie i składy i chroniony kaponierą:
widok od strony zamku:

i od strony Wisły:


Tutaj na współczesnego googla nałożyłem Bastion I i Bramę Jakuba (zawsze byłem przekonany, że brama stałą w osi ulicy Jakuba, a tu okazało się, że nie. Ważna uwaga: nałożony schemat pochodzi z końca XIX wieku, gdy Prusacy przygotowywali się do niwelacji umocnień. stąd na schemacie widać czerwone linie pokazujące planowane /dziś istniejące/ ulice i kwartały. Uwaga druga: do dzisiaj w rejonie Bastionu I zachowały się resztki trzech warstw historycznych: nowożytnej czyli suchego bastionu, wczesno-XIX-wiecznej czyli bastionu z lunetą i Bramą Jakuba /oraz niektórymi budynkami/ i późno-XIX-wiecznej czyli okresu gdy bastion stał się "zapleczem" po odsunięciu frontu twierdzy za linię kolejową i Fort Jakuba i wyburzeniu bastionów II do IV. Będę starał się zaznaczać do której warstwy dany obiekt należy):


Jak widać na powyższym schemacie, wjazd na zaplecze Bastionu I od strony Wisły, był przesunięty względem obecnego trochę na północ. Nie było tam ciągłego muru z bramą, tylko wąski obmurowany przepust między wałami - zbudowany gdzieś w latach 1816-1826. Zachowała się po nim resztka łukowo odchodzącego muru (jego kontynuację widać na schemacie):


Istniejący do dziś mur z dwoma przejazdami, to warstwa późniejsza (po 1880 roku ?). Widać wyraźnie, że dzisiejszy przejazd samochodowy jest współczesny, bestialsko wybity w murze (ze śladami cementowania), podczas gdy na oryginalnym XIX-wiecznym (dziś do użytku pieszych) są resztki stalowych drzwi:


Tak dziś wygląda zaplecze bastionu. Jak widać na nałożonych planach, układ ulicy i wałów z lewej się nie zmienił:

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Ostatnio zmieniony przez IjonTihy dnia Pon 10 Sie, 2009 14:30, w całości zmieniany 1 raz

Pon 10 Sie, 2009 14:24

Początek budowy twierdzy ziemno-murowanej, czyli lata 1816-1836: koszary-więzienie i magazyn pontonów:


Centrum bastionu zajmuje Wojenny Magazyn Prochowy I z 1816 roku, na 1062 cetnary prochu (prawie 55 ton!). Oto wejście do niego; na planie widać je wyraźnie od zachodu, dziś trzeba podskoczyć nad mur (który jest wyraźne inny w tym miejscu, widać kiedyś było tam wejście).


Północna ściana prochowni jest dziś pozbawiona ziemnego nasypu dobudowanego w latach 1872-1874 (odkrycie tego fragmentu miało miejsce chyba współcześnie?, swego czasu był tam pub):


Zachowane wejście do wnętrza wału bastionu (na planie widoczne tuż przy napisie Bastion I), wyżej chyba jeden ze schronów działobitni, lata 1816-1836 (?):



XIX-wieczne przebudowy lat 1816-1836 zaowocowały niwelacją wjazdów na wał bastionu, postawieniem murów i oczywiście zbudowaniem w nich wejść. Mam wrażenie, że te drzwi (od strony północnej, przy skrzyżowaniu) są oryginalne (brama obok jest już wyraźnie współczesna):


Na wcześniejszym schemacie widać, zbudowaną gdzieś w latach 1819-1824, Grodzę I zamykającą wylot fosy ku Wiśle. Grodza była w miejscu gdzie w murze z lewej widać bielszy ślad (dokładnie na wprost, z prawej są schody). Do dziś wyraźnie widać ślad fosy, z prawej resztki wału przedpola:


Istniejący dziś mur, przecinający dawną fosę to warstwa trzecia - późny wiek XIX (rzekłbym: po roku 1880 a nawet 1884). Tutaj widok wzdłuż niego na bastion. (aha! sądząc ze schematu: właśnie z miejsca w którym fotografowałem odchodziła w prawo droga na Lunetę I, i dalej ku Bramie Jakuba)


Zbliżenie muru bastionu. Dzięki zasypaniu fosy, strzelnice zamiast do strzelania wrogowi w głowę mogą służyć do łapania go za jajka...


Na powyższym zdjęciu widać, że późniejszy, wyższy mur, przechodzi w głąb bastionu. Jakieś 3-4 metry, ale ważne jest to, że tam jest przejście - dla strzelców, na drogę wiodącą za mur okalający bastion. Tutaj foto z góry:

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Pon 10 Sie, 2009 14:26

Jednak i koszary nad Wisłą się doczekały. Oto one (zauważcie duży odstęp miedzy przedostatnim i ostatnim piętrem na bocznej ścianie. Na dłuższej ścianie są tam dodatkowe okna a piętro robi wrażenie wciśniętego na siłę.Tak jest, bowiem pierwotnie znajdowała się tam piaskowa poduszka mająca chronić koszary poniżej ostatniego pietra przed bombardowaniem. Poduszka, za zgodą konserwatora zabytków, została zniszczona!):

Mnie jednak chodzi o kratę okalającą dawny zbiornik z gazem. Tutaj widać wjazd na teren byłego zbiornika od strony Bramy Ducha:

Krata w zbliżeniu, z resztkami drutu kolczastego:

Niestety, krata ulega degradacji. Powyginane pręty, rozkradziony drut kolczasty. Pręty w kracie były dwóch rodzajów: łukowo wygięty, tak jak pierwszy czy siódmy z prawej, i proste tak jak drugi czy trzeci z prawej. Co pięć prostych był jeden łukowy. Z lewej strony widać wyraźnie pręty zniszczone.


I powrót do mojej ulubionej budowli fortecznej: Grodza VI i V. Najpierw nr VI, widać oryginalne dolne przepusty dla wody, któa przepływała niejako "pod" grodzą:

Tutaj widać że kształt jest identyczny z Grodzą V, tyle że część VI jest zakopana:

Za drzewkiem z poprzedniego zdjęcia, jest dach pubu zlokalizowanego we wnętrzu grodzy. Po ziemi dookoła papy, widać jaka część grodzy została zasypana (choć akurat mam wrażenie że papa jest szersza niż szerokość grodzy. Nie jestem pewien ale pub jest chyba w blokhauzie, podobnym do tego jaki ostał się po drugiej stronie mostu):

Jako że grodze były budowlami obronnymi, ich szczyt chroniony był metalowymi "ćwiekami". Na Grodzy VI zostały smętne resztki (ale zostały!):

Pod wspomnianym już drzewkiem istnieje nadal pozostałość po środkowej części grodzy, tej zawierającej mechanizmy blokujące przepływ wody:

Tutaj ten sam fragment (tyle że od drugiej strony) na Grodzy V, widać identyczny układ cegieł.

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Pon 10 Sie, 2009 14:28

"Przejrzałem Cię na wylot" - powiedział Tihy do grodzy To oczywiście przepust alarmowy, dla "wysokiej" wody, widać pozostałość staw spiętrzających wodę.

Zachowany blokhauz. Widoczne wejście jest zamurowane. (Na planie z okolic Bastionu I, Grodza I również zakończona jest blokhauzem, tyle że większym. Blokhauzy te znajdowały się na zewnątrz fosy, ale było z nich wyjście na drogę ukrytą wzdłuż stoku bojowego).

Blokhauz i mur oporowy widziane od strony "wroga" czyli z zachodu. Ciemniejszy fragment cegieł z prawej, to chyba pozostałość po jakiejś konstrukcji, bo jest tam szerzej niż reszta muru.

Tutaj widok od frontu. Wejścia są współczesne, o czym świadczy stylizowany a nie oryginalny układ cegieł nad drzwiami (wystarczy porównać z oknami)

Lekko z boku, widać narożnik blokhauzu:

Również współczesne wejście (nie mam pojęcia co jest w środku, w blokhauzie są toalety - przyjdzie czas na zdjęcia, bo widać zachowane elementy). Nad drzwiami jest oryginalne obramowanie okna. Do zespołu grodzy pierwotnie nie było wejścia od strony Wisły - to był kierunek z którego mógł pojawić się przeciwnik, próbując wcisnąć się między rzekę a umocnienia:

Zbliżenie Grodzy V. Nie widać śladu po dolnych przepustach, które zachowały się w numerze VI.

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Pon 10 Sie, 2009 14:28

Połączyłem współczesne google ze starym planem. Punktem wyjścia były mury i budynki - zakładam że się nie przesunęły
Jak widać obecny przebieg odnogi strugi nie pokrywa się z przebiegiem fosy. Ta do Grodzy V dochodziła bardziej ze wschodu niż obecny dół. Wynikałoby też że Brama Bydgoska stała tuż za obecnymi przystankami a nie w rejonie skrzyżowania - jak mi się wcześniej wydawało. Widać też gdzie była Luneta VI - na skwerze naprzeciwko ul. Fredry nie ma absolutni nic - nawet tyciego wzgórka.


Ten budynek na zachód od Koszar Racławickich widoczny na planie to wozownia artyleryjska (jest wspomniana w liście p. Narębskiego w sprawie Koszar)? Ma ktoś zdjęcia (najlepiej z okresu międzywojennego) tego obszaru (czyli od koszar do grodzy i od Krzywej Wieży do Wisły)?

BTW - budyneczek obecnie MZK i Straży Miejskiej przy Placu Rapackiego powstał kiedy i jako co?
_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Sro 19 Sie, 2009 18:52

Naprawdę kawał dobrej roboty Ijon! Powinieneś napisać przewodnik po Festung Thorn, właśnie z takim opracowaniem graficznym!

Czw 20 Sie, 2009 8:28

o cholera

Sob 29 Sie, 2009 22:48

Bramę Chełmińską (nową) nam odbudowali

_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Pon 31 Sie, 2009 18:11

Dopiero na ten temat trafiłem.. Gratulacje, Ijon, odwaliłeś kawał świetnej roboty, jestem pod wrażeniem
_________________
Dmą w rogi zaklęte
Dudni ziemia, kurz staje
Jako burze w szale
Idą, idą Wandale!
Szaleją topory
Dzicy jako zwierzory
Szpony bogów w szale
Idą, idą Wandale!

Czw 04 Lut, 2010 11:39

Dzieki za super ciekawą pięknie ilustrowaną wirtualną wycieczkę Ale odnośnie tej wykolejnicy mającej chronić bramę, o której mówiłeś na początku- z fotek wygląda, jakby po kilku m. wchodziła w nasyp po prawej, takie wykolejenie by zniszczyło rozjazd a zwałowisko wraków kolejowych by uniemożliwiło dalszy transport kolejowy, utrudnić by mogło obronę a ułatwić atak?




















+++
++`

Czw 04 Lut, 2010 16:26

ten ślepy tor kończy się faktycznie po kilkudziesięciu metrach prosto na wale obok wiaduktu - przed zespołem bramy.
Zakładam, że gdy forteca byłaby oblężona, i wysłano by pociąg do zniszczenia bramy, i wykoleiłby się on blokując bramę - to i tak podczas oblężenia ten tor kolejowy nie byłby użytkowany.
A potem łatwiej usunąć rozbite wagony sprzed bramy, niż usuwać gruz i poskręcane tory zespołu bramy.

Poza tym tam jest pod górkę i pociąg mógłby się zatrzymać bez uderzania w nasyp - zakładam, że nie byłoby samobójcy-maszynisty, autopilot w XIX wieku też raczej nie wchodzi w grę.
_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Sro 17 Lut, 2010 23:16

Kurczę zainspirowałeś mnie Ijon, może zrobię kiedyś coś podobnego o twierdzy Kraków?
Miałeś problemy z wstępem do jakichś obiektów? W Krakowie niestety nie wszystkie forty są ogólnodostępne, a do tych które są w rękach wojska (Łysa Góra, Bronowice) to chyba praktycznie nie ma szans się dostać.. Podobnie jak do niektórych które są wykorzystywane komercyjnie, choć tu pewnie prędzej by się szło dogadać..
_________________
Dmą w rogi zaklęte
Dudni ziemia, kurz staje
Jako burze w szale
Idą, idą Wandale!
Szaleją topory
Dzicy jako zwierzory
Szpony bogów w szale
Idą, idą Wandale!

Czw 18 Lut, 2010 12:13

Nie miałem problemów ale to dlatego że wszystko co fotografowałem było ogólnodostępne. I zresztą trochę zapomniane - Festung Thorn znana jest z pierścienia fortów, wewnętrzny pierścień jest raczej dla koneserów
Jedyny wyjątek (z bezproblemowością) to Bastion I gdzie teraz są dwa mieszkalne domy typu slums i tam dla pewności przedzierzgnąłem się w obcokrajowca co to ani me ani be po polsku - dzięki temu Pan "One-Euro-Please" odchylał mi krzaczki prowadząc do resztek bastionu. Resztek o których wcześniej nie miałem pojęcia że istnieją (a kosztowało mniej niż Euro bo coś niecałe 2 zet).
_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Czw 18 Lut, 2010 23:41

IT - przeczytałem sporo o Toruniu, zobaczyłem w nim sporo, ale teraz bez podlizu: tak mnie od nowa podjarałeś na zwiedzanie mego miasta, że nie pytaj . Wielki Szacun. Znajdę Ci wydawcę przewodnika.
_________________
czarnobylski

Nie zabieraj swoich narządów do nieba, tam wiedzą, że potrzebne są one tylko na ziemi

www.krewniacy.pl

Pią 19 Lut, 2010 1:02

Tak wyglądała Grodza VI jeszcze w zeszłym roku:


Tak wyglądała 200 lat temu:


W taki sposób przywrócono jej historyczny wygląd:


Według mnie to jeszcze nie koniec, teren nie wygląda na uporządkowany do końca.
_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Nie 28 Mar, 2010 15:01

Tak mnie to zastanowiło bo znalazłem coś takiego:


Co się kłóci z tym:

gdzie brama nowa jest zdecydowanie nie w osi ulicy i starej bramy.
_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Pon 15 Lis, 2010 15:36

Powyższe się wyjaśniło: opis na pierwszym zdjęciu jest błędny. średniowieczna brama jakubska została rozebrana (bez śladu?), a nowa, XIX-wieczna, powstała w nowym miejscu, nie w osi ulicy.

Tymczasem: rok temu napisałem:

Cytat:

Wschodnio - północny fragment miasta. Brama kolejowa umożliwiała wjazd do twierdzy pociągom na lini dna fosy! Jak to wyglądało widać na rysunku (obok widać też idącą na poziomie wałów bramę drogową; stan po 1884): Miejsce w którym zaczyna się na googlu czerwona linia, z lewej-dolnej strony, to działobitnia, niesłusznie opisywana w przewodnikach jako "laboratorium": (chodzi o ten zielony wzgórek za pierwszym słupkiem płotu) Zielona strzałka pokazuje charakterystyczne załamanie wału, jest on skazamatowany a umieszczona na nim działobitnia umożliwiała ostrzał wzdłuż zespołu bram (widać to doskonale na pierwszym planie). Oto to załamanie:

Teraz muszę zmienić. Zrobiłem badania (kilka zdjęć, kilka schematów) i stwierdzam iż:
obecnie istniejące załamanie wału jest wtórnym. To widoczne na XIX-wiecznych planach było bardziej na wschód. Proszę porównać pierwszy plan: na napisem "Brama Lubicka" widać kazamaty w wale (pomiędzy dwoma wjazdami na działobitnie na wale), te kazamaty są na moim pierwszym zdjęciu. Współczesny załom wały jest na lewo od nich, a XIX-wieczny był na prawo. Taki układ potwierdzają też zdjęcia z okresu międzywojennego gdy rozbierano fortyfikacje.

Zielony wzgórek na pierwszym zdjęciu to nie pozostałość działobitni - ta znajdowała się nad wspomnianą kazamatą (a wiec jest gdzieś w prawo od żółtej tabliczki), wzgórek ten to pozostałość po wale, który wiódł w prawo ku bramie drogowej (można powiedzieć że ten wzgórek to ten fragment wału widoczny na drugim rysunku na samej górze, tuż przy krawędzi).
Ze schematów i zdjęć wynika że kaponiera będąca w fosie pod pierwotnym załamaniem wału, znajdowała się mniej więcej w okolicy dzisiejszego pomnika 63 p.p.! Do kaponiery tej prowadziła poterna, do której wejście znajdowało się w wale, na poziomie wejść do kazamaty ze zdjęcia. Wyszło mi, iż wejście to było mniej więcej w rejonie kępy drzew, którą widać na drugim zdjęciu z lewej strony przy krawędzi zdjęcia. Kępa ta rośnie w narożniku płotu okalającego teren wojskowy. Oczywiście możliwy jest błąd oceny sięgający kilku metrów - wtedy wejście znajdowałoby się po chodnikiem. Jeśli prawdą jest, że zespół bramy został zasypany bez rozbiórki (a zdjęcia z epoki zdają się potwierdzać taką wersję) to zburzeniu uległy tylko nadziemne części poterny, reszta znajduje się wciąż pod naszymi stopami....
_________________
Armia to przede wszystkim porządek i ład. Tym dziwniejsze jest, że prawdziwa wojna pod względem porządku i ładu przypomina ogarnięty pożarem burdel.

Czw 18 Lis, 2010 13:14

Ten tor przy bramie kolejowej pełni do dziś role tzw, żeberka ochronnego czyli w razie czego można na nim wykoleić pociąg. Akcja z pociągiem uderzającym w bramę nie musiała być samobójcza. Wystarczyło narobić pary, otworzyć przepustnicę i wyskoczyć z budki maszynisty, pociąg w stronę bramy poprowadziłyby szyny. Te parę kilometrów parowóz z pociągiem mógł pokonać bez obsługi a przy odpowiedni niskim poziomie wody w kotle mógłby on eksplodować w momencie uderzenia co spotęgowało by rozmiar zniszczeń.
_________________
Si vis pacem para bellum.

Wto 23 Lis, 2010 0:16